BH Novinari: bondgenoot voor journalisten in Bosnië en Herzegovina
Sinds het begin van de pandemie zijn journalisten in Bosnië en Herzegovina geconfronteerd met vele uitdagingen. Ze zijn verhinderd om persconferenties bij te wonen, zijn aangevallen door politieagenten en lijden enorme financiële verliezen. Ze vinden echter steun op onverwachte plaatsen en journalistenvereniging BH Novinari blijft een sterke bondgenoot.
BH Novinari beschermt de rechten van journalisten en de persvrijheid in Bosnië en Herzegovina, en ondersteunt haar 750 leden met juridische bijstand, onderwijs en belangenbehartiging. Tijdens de Covid-19-pandemie is haar werk belangrijker dan ooit.
Een van de eerste problemen waarmee BH Novinari te maken kreeg was het niet toelaten van journalisten bij persconferenties door autoriteiten, zogezegd vanwege besmettingsgevaar. “Dit was de eerste daad van censuur waarmee we in deze periode geconfronteerd werden. Vragen konden alleen per e-mail worden verzonden, waardoor autoriteiten eenvoudig de vragen konden selecteren die ze wilden beantwoorden”, zegt Borka Rudić, secretaris-generaal van BH Novinari.
Burgerjournalistiek
Journalisten worden ook geconfronteerd met meer fysieke aanvallen; ze lopen het risico aangevallen te worden door de politie en daarbij de vernieling van hun apparatuur. Maar niet alleen zij worden aangevallen tijdens het zoeken naar betrouwbare informatie. “Dit is echt een periode voor burgerjournalistiek in Bosnië en Herzegovina. Mensen gebruiken sociale netwerken om berichten te plaatsen over de pandemie. Deze zijn vaak kritisch op het beleid van de autoriteiten, wiens reactie was om een gerechtelijke procedure op te starten tegen 18 burgers die hen beschuldigt van het verspreiden van desinformatie en het veroorzaken van paniek”, aldus Rudić.
Nadat BH Novinari, samen met andere maatschappelijke organisaties, internationale organisaties voor vrijheid van meningsuiting hierop had geattendeerd door middel van protestpersberichten, liet de regering alle aanklachten vallen.
Praktische en emotionele steun
De huidige omstandigheden zetten journalisten zowel op persoonlijk als professioneel vlak zwaar onder druk. Ze hoeven het echter niet alleen te doen. “We hebben geweldige ervaringen met lokale bedrijven die meeleven met mediawerkers. Gisteren ontvingen we een donatie van 5.000 mondkapjes van een organisatie in Sarajevo. Een ander bedrijf belde ons om hun hulp aan te bieden bij het verstrekken van beschermingsmateriaal. Samen zijn we erin geslaagd om medische kits te geven aan 220 media kanalen, waarmee er meer dan 2.000 mensen in de media gemeenschap steun kregen”, aldus Rudić.
Om journalisten te helpen omgaan met deze moeilijke omstandigheden, heeft BH Novinari een programma voor psychologische ondersteuning opgezet met financiering van Free Press Unlimited. Journalisten kunnen therapiesessies met gecertificeerde psychologen krijgen en deelnemen aan groepssessies om ervaringen uit te wisselen. Er is toegang tot online onderwijskits over de verschillende soorten stress die ze kunnen ervaren, en tot infographics over verschillende soorten psychologische ondersteuning en tactieken om deze problemen het hoofd te bieden.
Vechten om te overleven
Hoewel er grote bewondering is voor mediaprofessionals in deze tijd van crisis, krijgen zij ook te maken met een enorme financiële klap. Rudić: “Dit is de paradox voor alle landelijke, en wereldwijde media. Er zijn geen inkomsten uit advertenties, en geen fondsen van internationale donoren. Veel journalisten zijn hun baan kwijtgeraakt, wat een ernstige bedreiging vormt voor het medialandschap in Bosnië en Herzegovina.’’
Daarnaast ziet Rudić, zelf een alleenstaande moeder werkzaam in de mediaomgeving, een verontrustende trend voor vrouwelijke journalisten: “Ik denk dat deze crisis vrouwelijke journalisten harder raakt dan hun mannelijke collega's. De meeste journalisten die hun baan verliezen zijn vrouwen, vooral in de leeftijdsgroep tussen 50 en 60 jaar.”
BH Novinari verricht momenteel vier verschillende enquêtes om inzicht te krijgen in hoe zij mediakanalen kunnen helpen de crisis te overleven en hoe zij de zwaarst getroffen personen beter kunnen ondersteunen.
“Ik ben enorm trots op mijn collega's in de media, die 12 uur per dag werken om het publiek te informeren. Ze doen geweldig werk. Het is een gezamenlijke inspanning; iedereen werkt samen om betrouwbare informatie te leveren”, zegt Rudić met trots.