Gender Equality Champions 2021: Rahel and Mildred

Een keer in de vijf jaar kunnen nieuwe omroepen een gooi doen naar een plek bij de Nederlandse publieke omroep. Rahel de Vriend en Mildred Roethof voerden campagne voor hun Omroep EVNS. De benodigde 50.000 leden haalden ze helaas niet, maar de boodschap is eens te meer duidelijk: er is een ongelijke representatie van vrouwen in de media, en daar moet iets aan gedaan worden. 

In jullie campagne voor Omroep EVNS hebben jullie vaak data gebruikt om het belang aan te geven van een omroep voor en door vrouwen. Zo telden jullie het aantal mannen en vrouwen die aanwezig waren bij JINEK in 2019. De uitkomst was 63% mannen, en 37% vrouwen. Wat is het belang van data om genderongelijkheid in de media aan te kaarten?
Rahel: “Het probleem met onderwerpen zoals dit is: je ziet het niet meteen omdat je gewend bent aan wat de norm is, en dat is dat er meer mannen aan talkshow tafels zitten dan vrouwen. We merkten dat het effectief is om eerst de stap te zetten naar het creëren van meer bewustzijn, en dat deden we met data. De reacties erop waren best extreem, mensen waren geschokt dat ze dit niet wisten en ze wilden er iets aan doen.”
Mildred: “Met feiten en cijfers staaf je natuurlijk enorm wat je zegt. Dat is voor ons echt een toegevoegde waarde geweest. In eerste instantie is de reactie namelijk: is dat wel zo? Als je dan met data komt, zullen mensen je boodschap serieuzer nemen. Met name ook de media, die zich dan aangesproken voelen.”

Een van jullie ambassadeurs, Milou Deelen, zei dat de cijfers haar niet verbaasden, maar wel dat er niet constant gepraat wordt over de slechte representatie van vrouwen in de media. Wordt de relevantie van eerlijke representatie wel begrepen in de samenleving?
Rahel: “Niet genoeg nee, en dat is ook waar die cijfers belangrijk voor zijn. Omdat je het dan niet hebt over een mening, maar over feiten. Dan is de volgende stap, en dat is een grote uitdaging, om te laten zien wat het effect van die cijfers is. Het is een elkaar versterkende, vicieuze cirkel. Op het moment dat je geen vrouwen op TV hebt die over economie praten, komen er ook geen vrouwen die over economie praten. Daarom is dit onderwerp ook zo belangrijk. Je moet niet alleen vrouwen neerzetten omdat ze er zijn, maar ook om de patronen te doorbreken.
Mildred: “Waar ook nog heel veel winst te halen valt, is de representatie van vrouwen van kleur.”

Volgens onze meting voor het Global Media Monitoring Project in 2020 was het aandeel van personen van kleur in het nieuws slechts 9%*.
Mildred: “Dat is echt bedroevend. Daar is nog een enorme inhaalslag te maken. Je ziet daarin ook selectiviteit. Als het over entertainment gaat bijvoorbeeld, zie je dat er wel meer vrouwen van kleur aanschuiven. Maar daar blijft het dan bij.”
 

Helaas hebben jullie het niet gered om aspirant-omroep te worden. Hoe kijken jullie terug op de campagne?
Mildred: “Wat mooi aan de campagne was, en zeker een opsteker, was de groep met wie we dit samen hebben gedaan. Uiteindelijk waren we met 50 vrouwen, en een aantal mannen, met allemaal verschillende achtergronden en expertises. Zij hebben die noodzaak gevoeld.”
Rahel: “Daar zaten ook verhalen van mensen met een handicap en non-binaire personen tussen. Die vond ik heel ontroerend. Zij worden nog minder gezien. Ze konden heel goed vertellen hoe heftig dat is, om op te groeien met een handicap en op geen enkele manier daar iets van terug te zien om je heen. En hoe kun je erachter komen dat je non-binair bent als je dat nooit als mogelijkheid ziet?”
Mildred: “Wat mij wel opvalt, is dat als je nu naar TV en radio kijkt en luistert dat het aantal vrouwen echt veranderd is. Bij alle programma’s zie je een tendens dat er vaker vrouwen aan tafel zitten. Als gevolg van onze campagne wordt er nu meer op gelet, dat is positief. De vraag is alleen, is dat alleen voor nu, of gaat men dat echt doorzetten?”

Hoe nu verder, wat kan er gedaan worden om ervoor te zorgen dat dit zich doorzet? 
Rahel: “Redacties moeten echt gaan inzien wat het belang is van de keuzes die ze maken. Het effect van dat je weinig vrouwen ziet, of niet in bepaalde rollen, is gigantisch. Het zorgt ervoor dat er voor vrouwen een achterstand ontstaat. Op het moment dat je dit ziet als redacteur, ga je misschien ook anders met een onderwerp om.”
Mildred: “Wij hebben half januari een gesprek gehad met de directeur video van de NPO, Frans Klein. We hebben hem een voorstel gedaan voor een format waarin al onze ambassadeurs betrokken kunnen worden. Ik ben heel benieuwd of en wanneer dat verzilverd gaat worden. Dat is wat mij betreft alleszeggend. Als we aan de kant worden geschoven, dan zegt dat genoeg. Dan wordt binnen de NPO de urgentie niet gevoeld. Dat zou heel triest zijn, omdat dit een kans zou zijn om aan structurele verandering te werken. Het is heel belangrijk dat we met z’n allen dit onderwerp blijven agenderen om die verandering teweeg te brengen.”
 

*Deze cijfers komen voort uit het Global Media Monitoring Project (GMMP), de grootste wereldwijde studie waarbij op dezelfde dag in 145 landen wordt gekeken naar het aandeel mannen en vrouwen in het nieuws. 

Foto Mildred Roethof: ©Diederick Bulstra

Voor de campagne namen Mildred en Rahel ook een videoboodschap op