Onderzoek: Hoe kritisch zijn jongeren tegenover informatie?
Free Press Unlimited heeft met steun van de Swedish Postcode Foundation onderzocht hoe tieners in Mexico, Zuid-Afrika en Nederland omgaan met informatie op sociale media. Een nieuw rapport geeft aanbevelingen aan leraren, mediaorganisaties en anderen over hoe ze informatievaardigheden kunnen stimuleren in een tijd waarin desinformatie overheerst.
Woorden als nepnieuws, desinformatie en echokamers hebben in de afgelopen vijf jaar de gesprekken over digitale media gedomineerd. De Covid-19-crisis bewijst eens te meer de ernstige gevolgen hiervan: desinformatie en ‘nepnieuws’ kan levens kosten.
Het is belangrijker dan ooit dat mensen de tools aangereikt krijgen om door de steeds meer gepolariseerde en mogelijk misleidende content die ze online tegenkomen te navigeren. Dit geldt in het bijzonder voor jongeren die voor informatie sterk afhankelijk zijn van sociale media.
Free Press Unlimited lanceerde het onderzoeksproject Keeping It Real. Samen met deskundigen onderzochten wij hoe zeven groepen van 13- en 14-jarigen van verschillende socio-economische achtergronden en nationaliteiten omgaan met informatie die zij tegenkomen op sociale media.
“Als we de vaardigheden van jongeren op het gebied van kritische media- en informatiegeletterdheid beter willen ondersteunen, is het essentieel dat we hun huidige gedrag en houding ten opzichte van de informatie die ze online tegenkomen begrijpen”, zegt hoofdonderzoeker Tim Schoot Uiterkamp. “Dit betekent dat we moeten begrijpen in welke situaties ze al kritisch zijn ten opzichte van een bericht of ander stuk informatie dat ze op sociale media zien, maar ook wat ervoor zorgt dat ze het wel of niet belangrijk vinden of de informatie die ze zien betrouwbaar is.”
Het verslag, gepubliceerd op 25 mei, bevat aanbevelingen voor docenten, trainers, beleidsmakers, media en mediaontwikkelingsorganisaties die met en voor jongeren werken.
“Het is heel belangrijk om de jongeren zelf erbij te betrekken. Veel kinderen voeren al een feitencontrole uit op sommige vormen van informatie, maar niet op alle vormen en niet altijd bewust. Een manier om mediageletterdheid te ontwikkelen is hen te vragen dit interne feiten controleproces expliciet te maken”, zegt projectleider Peter van Lier.
Free Press Unlimited zal de bevindingen van de studie gebruiken om proefprojecten in verschillende landen te ontwikkelen. Deze zijn gericht op het stimuleren van kritisch denken, het vermogen om desinformatie te onderscheiden van betrouwbare, op feiten gebaseerde informatie, en het creëren van begrip voor de waarde van betrouwbare informatie.
DOWNLOAD HIER HET VOLLEDIGE RAPPORT: KEEPING IT REAL (PDF):
Vragen betreffende het onderzoek kun je sturen naar kir@freepressunlimited.org.
Foto: Paul Enkelaar