Hongarije
Hongarije staat op de 85e plaats in de RSF Press Freedom Index. Tien jaar geleden stond het land op de 40e plaats. Deze verslechtering van de persvrijheid kan worden toegeschreven aan de afbreuk van de rechtsstaat en de verschuiving naar autoritarisme onder leiding van premier Viktor Orbán, die in april 2022 de vierde opeenvolgende ambtstermijn als premier van Hongarije heeft gewonnen.
Orbán wordt beschreven als een extreemrechtse populist en de enige pro-Poetin leider van de Europese Unie, die zijn vetorecht gebruikt om de Russische belangen te verdedigen. Zijn partij Fidesz behaalde een verpletterende overwinning en een grote meerderheid in het parlement, waardoor zij wetten en verordeningen kon aannemen zonder inhoudelijke raadpleging en inspraak van het publiek.
Een medialandschap onder grote druk
Premier Viktor Orbán, die door Reporters Without Borders (RSF) is bestempeld als een "roofdier op het gebied van persvrijheid", heeft in de afgelopen twaalf jaar een media-imperium opgebouwd, waarvan de daartoe behorende media de orders van zijn partij opvolgen. Zij zijn eigendom van de Kesma Stichting, die ongeveer 500 verkooppunten telt en ongeveer 85% van de reclame-inkomsten van de staat ontvangt. Onafhankelijke media behouden belangrijke posities op de markt, maar staan bloot aan politieke, economische en wetgevende druk.
Het afschrikeffect is zeer groot en leidt tot zelfcensuur onder journalisten en redacteuren, ook al zijn onafhankelijke journalisten gewend aan lastercampagnes van de overheid. De regering beschuldigt kritische media regelmatig van het verspreiden van valse informatie en van het ontvangen van financiering van George Soros, een miljardair van Hongaarse en Joodse afkomst. Daarnaast worden journalisten die kritisch staan tegenover de regering vaak online lastiggevallen door aanhangers van de regeringspartij. Ze worden aangevallen door trollen, die hen overspoelen met commentaren met veel persoonlijke elementen, vooral aan het adres van vrouwelijke journalisten.
Vertegenwoordigers van de regering spreken niet met onafhankelijke journalisten, soms worden ze zelfs van evenementen geweerd. Sinds de verkiezingen is deze situatie enigszins verbeterd.
De belangrijkste onafhankelijke actoren in het Hongaarse medialandschap zijn het televisienet RTL Klub; het dagblad Népszava; het weekblad HGV; en de nieuwssites 444.hu, 24.hu, en Telex.hu. Telex.hu werd in 2020 door voormalige Index.hu journalisten gelanceerd nadat de regering in de zomer van 2020 de Index.hu website had overgenomen. De oprichting van Telex.hu heeft uiteindelijk geholpen om te redden wat er nog over is van pluralisme in Hongarije. Zij zijn nu een van de toonaangevende onafhankelijke mediakanalen in het land geworden, waarbij hun belangrijkste bron van inkomsten crowdfunding is.
Hongarije was een van de weinige EU-lidstaten waar de regering onafhankelijke journalisten, zakenlieden en academici die kritisch stonden tegenover de regering, willekeurig in de gaten hield met behulp van de Pegasus-software. Er werd geen officieel onderzoek ingesteld om de verantwoordelijken ter verantwoording te roepen.
Oorlogspropaganda
De Russische oorlogspropaganda is in Hongarije al sinds het begin van de oorlog zeer sterk. Orbán heeft Poetin en de Russische agressie lange tijd niet veroordeeld. De regeringsgezinde media volgden de agenda van het Kremlin en berichtten over zaken als "Oekraïne bombardeert Rusland" en "Oekraïne moet verlost worden van zijn nazi's", wat puur gebaseerd was op de officiële communicatie van het Kremlin. Het land is erg verdeeld: veel mensen die alleen het nieuws van door de staat gecontroleerde kanalen volgen, geloven dat de oorlog de schuld is van de NAVO en de VS, en geloven niet dat Rusland de agressor is en Oekraïne het slachtoffer. Hoewel de Hongaarse burgers en de staat vluchtelingen hebben geholpen, zijn de gevoelens van de mensen ten opzichte van vluchtelingen dubbel, als gevolg van de sterke anti-migratiepropaganda van de regering, die sinds de migratiecrisis van 2015 wordt gevoerd.
Free Press Unlimited’s werk in Hongarije
Voor lokale journalisten in Centraal-Europa biedt Free Press Unlimited cursussen aan over cross border journalistiek, waarin Free Press Unlimited kennis deelt over het creëren en produceren van grensoverschrijdende journalistieke verhalen, en over contentdistributie naar publiek dat zich ook buiten de landsgrenzen bevindt. Om hun vaardigheden te ontwikkelen, biedt Free Press Unlimited ook mentoring en andere vormen van hulp bij de productie van content.
Foto: Chris Yunker
