Letland
Letland staat op de 22e plaats in de RSF Press Freedom Index. De situatie is elk jaar verbeterd, gezien het feit dat het land in 2013 op de 39e plaats stond. Een opmerkelijke prestatie voor een land dat nog maar 30 jaar geleden in de greep was van een totalitair bewind.
Sinds 1991, toen Letland onafhankelijk werd, hebben er fundamentele veranderingen plaatsgevonden van politieke, economische en sociale aard die een voormalige Sovjetkolonie hebben veranderd in een democratisch land met een markteconomie.
Media landschap
Rekening houdend met de omvang van de markt, kunnen de Letse media als goed ontwikkeld worden beschouwd. Onderzoek uitgevoerd door TNS Latvia (2017) toonde aan dat mensen mediaprestaties kritisch evalueren - 50% van de bevolking vertrouwt de Letse massamedia, en de belangrijkste informatiebronnen zijn televisie- en internet nieuwssites. Door de verschillende gesproken talen is er op het gebied van taal een diverse mediaomgeving ontstaan.
Bij verschillende gelegenheden hebben mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International, Human Rights Watch maar ook de Raad van Europa en de OSCE problemen gemeld. Vooral bij niet-staatsburgers – een speciale categorie voor burgers van de voormalige USSR die noch Lets, noch een ander staatsburgerschap hebben – voor wie de toegang tot rechten beperkt is. Dit vormt ook een uitdaging op het gebied van toegang tot informatie voor deze minderheid.
Veiligheid
De Letse autoriteiten blijven optreden tegen pro-Kremlin-media. Ze onderzochten de Baltic Media Alliance, een pro-Kremlin-mediaholding – wat leidde tot de sluiting van de nieuwsdienst van de Perviy Baltijskij TV-zender, het verbod op het Russische tv-netwerk RT en arrestaties van lokale medewerkers van pro-Kremlin-media. Al waren de gearresteerden volgens velen geen journalisten, maar door het Kremlin betaalde propagandisten. Transparantie blijft een probleem als het gaat om de motieven van de veiligheidsdiensten en de Nationale Raad voor Elektronische Massamedia die deze maatregelen uitvoerden.
Verschillende onafhankelijke mediabedrijven hebben de afgelopen jaren Rusland verlaten vanwege bedreigingen tegen hun journalisten en hun werk, en hebben activiteiten opgezet in Letland. De Letse Vereniging van Journalisten en de politie hebben een verklaring ondertekend waarin de veiligheid van journalisten wordt gegarandeerd. Het parlement heeft een wet aangenomen die regionale en lokale gemeentelijke autoriteiten verbiedt om nieuws op dezelfde manier als de media te publiceren, waarmee wordt voldaan aan de al lang bestaande eisen van de media om een einde te maken aan deze vorm van oneerlijke concurrentie.
Er werd bezorgdheid geuit over de beschikbaarheid van informatie tijdens de Covid-19-pandemie omdat vergaderingen van de regering achter gesloten deuren werden gehouden en de besluitvorming niet transparant was.
Free Press Unlimited’s partners
In Letland biedt Free Press Unlimited ondersteuning aan twee Russischtalige media organisaties met een focus op het Russischtalige publiek in de Baltische landen en daarbuiten. Het in Riga gevestigde Spektr.Press, een Russisch medium in ballingschap, die ook nieuws uit Rusland brengt, heeft de zeldzame capaciteit om te werken in de bezette gebieden in Oost-Oekraïne. Het in Riga en Tallinn gevestigde online nieuwscentrum NG-Baltia behandelt ook een breed scala aan onderwerpen, waaronder de culturele evenementen in de Baltische landen.
Foto: "Riga - Latvia" door Ivan Zanotti Photo. Licentie: CC BY-NC-ND 2.0.