Mozambique
De laatste jaren gaat het bergafwaarts met de persvrijheid in Mozambique. In de RSF Press Freedom Index daalde Mozambique van plaats 73 van de 180 in 2013, naar 93 in 2017, naar 108 in 2021, de slechtste positie sinds de index in 2002 voor het eerst werd opgesteld.
Hoewel de media in Mozambique in een wettelijk vrije omgeving opereren, zijn er ernstige schendingen van de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting geregistreerd. Ontvoeringen, doodsbedreigingen, het beletten journalisten om verslag te doen, het in beslag nemen van apparatuur, aanvallen op redacties, arrestaties en omkoping van journalisten komen regelmatig voor.
Gewapend conflict in Cabo Delgado
Het gewapende conflict in de provincie Cabo Delgado, waarbij islamitische extremisten en de Mozambikaanse defensie en veiligheidstroepen betrokken zijn, neemt alarmerende proporties aan. Meerdere steden en regio's worden gecontroleerd door de opstandelingen, wat een klimaat van angst oproept in Pemba, de provinciehoofdstad van Cabo Delgado. De aangrenzende provincies Niassa en Nampula zijn in staat van paraatheid gebracht. Er is een toename van het aantal mensen dat door de oorlog op de vlucht is geslagen, waardoor een humanitaire crisis dreigt te ontstaan. Het politieke en militaire conflict in het noorden van het land markeert de algemene context waarin de vrijheden van de pers hebben geleden. Het beoefenen van journalistiek is in korte tijd zeer gevaarlijk geworden.
Nieuwe media wet
In 2020 heeft de Mozambikaanse regering een nieuwe mediawet ter goedkeuring aan het parlement voorgelegd. Het Media Institute Southern Africa (MISA) Mozambique, partner van Free Press Unlimited, analyseerde deze voorgestelde nieuwe media- en omroepwetten en ontdekte dat beide documenten zeer problematisch en dubbelzinnig zijn, en in strijd zijn met verschillende artikelen van de grondwet van Mozambique.De nieuw wet bevat onder andere beperkingen en andere vormen van controle op de activiteiten van Mozambikaanse journalisten en de internationale media die over Mozambique berichten.
Bescherming persvrijheid in tijden van crisis
Vanwege de snel verslechterende persvrijheid in Mozambique is Free Press Unlimited in samenwerking met MISA-Mozambique een nieuw project gestart, ondersteund met financiering van het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dit project zal twee jaar duren en heeft tot doel politici, de rechterlijke macht, het maatschappelijk middenveld en het grote publiek bewust te maken van het belang van persvrijheid en vrijheid van meningsuiting, en van de bestrijding van straffeloosheid voor misdaden tegen journalisten.
Hiervoor is het van belang dat aanvallen op journalisten worden gemonitord. Daarnaast krijgen journalisten en mediaorganisaties in nood juridische en andere vormen van ondersteuning. MISA-Mozambique en Free Press Unlimited zullen ook de komst van nieuwe mediawetten stimuleren die in overeenstemming zijn met de Grondwet en internationale normen op het gebied van persvrijheid en vrijheid van informatie.
Photo in header: "Mozambique, Chokwe, Lhate village" by International Livestock Research Institute is licensed under CC BY-NC-SA 2.0.