Roemenië
Roemenië staat op de 53e plaats in de RSF Press Freedom Index 2023. Burgerlijke vrijheden worden over het algemeen gerespecteerd, maar zijn onder toenemende druk komen te staan doordat diepgewortelde politieke belangen zich verzetten tegen maatschappelijke en institutionele inspanningen om systemische corruptie te bestrijden. De kabinetsvisie op journalistiek en vrijheid van meningsuiting stimuleert censuur en zelfcensuur, in plaats van het tegen te gaan.
In Roemenië zijn de mechanismen voor de financiering van de media in veel gevallen corrupt en is het redactionele beleid ondergeschikt aan de belangen van de eigenaren, die ze vaak als propagandamiddel gebruiken. Tegelijkertijd blijft informatie over wie eigenaar is van de media voor het publiek verborgen.
Groeiende beperkingen voor de media
Tijdens de Covid-19-crisis ondermijnen een gebrek aan transparantie en slechte communicatie tussen ambtenaren en de media de toegang tot informatie en de geloofwaardigheid van de media. Overheidsfunctionarissen hebben informatie over medische benodigdheden en andere uitgaven die de gevolgen van de pandemie moesten aanpakken, vertraagd of geblokkeerd. De regering kondigde een controversieel beleid aan gericht op het verbieden van online platforms die nepnieuws en complottheorieën promoten, maar in de praktijk verstevigde dit de positie van de ontkenners.
Om desinformatie tegen te gaan en de mediasector te ondersteunen, heeft het kabinet 40 miljoen euro uitgetrokken voor voorlichtings- en bewustmakingscampagnes in de media. Maar het initiatief werd alom bekritiseerd vanwege een gebrek aan transparantie en kwalitatieve criteria met betrekking tot de toewijzing van financiering, waardoor uiteindelijk een aantal media werd bevoordeeld, die bekend staan om hun ethische fouten, en het aanmoedigen van zelfcensuur.
Vechten tegen partijbelangen
Discriminatie van minderheden en andere kwetsbare groepen is een al lang bestaand probleem, evenals de controle over belangrijke mediakanalen door zakenlieden met politieke belangen. In de publicatie van Free Press Unlimited, 'Independent journalistism in contexts of shrinking civic space', wordt de zaak van Átlátszo Erdély, het Hongaarstalige mediakanaal, belicht. Dit in Cluj-Napoca gevestigde medium moet overleven in een medialandschap dat wordt gedomineerd door partijbelangen, wat heeft geleid tot verschillende uitdagingen, vooral als het gaat om samenwerking met de Roemeense publieke media.
De studie wijst op hoe te investeren in betrokkenheid van de gemeenschap, en relaties met het publiek op te bouwen door relevante (lokale) verhalen te produceren op basis van informatie waartoe ze anders geen toegang zouden hebben. De uitdaging van onafhankelijke media blijft de betrokkenheid vinden bij een vaak verdeelde gemeenschap.
Free Press Unlimited’s projecten
Voor lokale journalisten in Centraal-Europa biedt Free Press Unlimited cursussen aan over cross border journalistiek, waarin Free Press Unlimited kennis deelt over het creëren en produceren van grensoverschrijdende journalistieke verhalen, en over contentdistributie naar publiek dat zich ook buiten de landsgrenzen bevindt. Om hun vaardigheden te ontwikkelen, biedt Free Press Unlimited ook mentoring en andere vormen van hulp bij de productie van content.
