Slowakije

Beperkingen voor de media

Internationale waarnemers waarschuwen al jaren voor de afnemende tendens van de persvrijheid in Centraal-Europa. Maar nog maar een paar jaar geleden, stonden de Centraal-Europese landen voorop in de World Press Freedom Index. De persvrijheid neemt wereldwijd af, maar de voormalige socialistische landen van Centraal-Europa bevinden zich in het hart van de crisis.

De gezondheidscrisis als gevolg van de pandemie en de bijbehorende beperkingen hebben geleid tot een verlies van essentiële advertentie-inkomsten voor uitgevers. De Slowaakse media bleven niet gespaard van de crisis. Bovendien kan de komende economische crisis de druk verder opvoeren en het voortbestaan van veel onafhankelijke uitgeverijen in Slowakije en Centraal-Europa bedreigen.
 

Vertrouwen in media en desinformatie

Het vertrouwen in de media is in Slowakije tot recorddiepten gedaald, het deelt de laatste plaats op een lijst die het Reuters Institute of Journalism samen met de VS heeft opgesteld. Slechts 28% van de Slowaken vertrouwt de media, een daling van vier procentpunten ten opzichte van 2021. Dit creëert een vruchtbare omgeving voor desinformatie.

In juni 2022 heeft Facebook de Slowaakse desinformatiescene een serieuze klap toegebracht door het profiel van politicus Lubos Blaha te blokkeren, die verreweg de populairste Facebook-persoonlijkheid is onder Slowaakse politici en ook de populairste Facebook-persoonlijkheid in Slowakije in het algemeen. Ook de extreemrechtse desinformatiebron Kulturblog werd geblokkeerd.

In mei 2022, in het kader van de Russische invasie in Oekraïne, hebben leden van de inlichtingencommissie van het Huis van de Slowaakse regering Facebook gevraagd om pro-Russische desinformatie op de Slowaakse Facebook aan te pakken.
 

Veiligheid

Regionale berichtgeving valt meestal buiten het nationale debat en er zijn gevallen van maffia-achtige intimidatie van journalisten in Slowakije. De auto van een lokale onderzoeksjournalist Miloš Majko in Sereď, Slowakije, die onderzoek doet naar lokale corruptie, werd in 2016 in brand gestoken. Hij zegt dat dit een poging tot intimidatie was. Soortgelijke gevallen kwamen vaak voor in de jaren negentig.

Slowakije is ook het land waar een van de meest schokkende moorden op een journalist in Europa heeft plaatsgevonden. In 2018 werden onderzoeksjournalist Ján Kuciak en zijn verloofde Martina Kušnírová vermoord, wat internationale aandacht trok en het Slowaakse medialandschap veranderde. Tot nu toe zijn de moordenaar en twee handlangers veroordeeld. Marian Kocner, die ervan wordt verdacht opdracht te hebben gegeven tot de moord, staat dit jaar opnieuw terecht, nadat hij in 2020 in eerste instantie was vrijgesproken.
 

Free Press Unlimited’s werk in Slowakije

Voor lokale journalisten in Centraal-Europa biedt Free Press Unlimited cursussen aan over cross border journalistiek, waarin Free Press Unlimited kennis deelt over het creëren en produceren van grensoverschrijdende journalistieke verhalen, en over contentdistributie naar publiek dat zich ook buiten de landsgrenzen bevindt. Om hun vaardigheden te ontwikkelen, biedt Free Press Unlimited ook mentoring en andere vormen van hulp bij de productie van content.

Samen met Free Press for Eastern Europe werken we ook samen met verschillende media, wetenschappers en factcheckers om hoogwaardige wetenschapsjournalistiek te ontwikkelen in Slowakije en vijf andere Centraal-Oost-Europese landen.