De toegevoegde waarde van klimaatjournalistiek voor de Iraakse maatschappij

Free Press Unlimited is partner van het consortium Planetary Security Initiative (PSI). In dit consortium werken we samen met Irakese journalisten en mediakanalen om innovatieve mediaproducties te creëren over de impact van klimaatverandering in dit gebied. Focuspunten zijn het effect op de waterstanden en het ontstaan van conflicten. Deze producties wijzen niet alleen op de problemen, maar zijn gericht op het vinden van oplossingen en het betrekken van zowel besluitvormers als lokale gemeenschappen die direct worden getroffen door klimaatverandering.
 

Uitwisseling van inzichten en kennis

Om de lokale dynamiek van de journalistiek over klimaatverandering en het effect ervan op de Iraakse samenleving beter te begrijpen, organiseerde Free Press Unlimited een webinar.

Boris van Westering, senior programmacoördinator bij Free Press Unlimited en moderator van de sessie: “In een regio waar oorlog en conflict de dagelijkse krantenkoppen domineren, is berichtgeving over een van de meest urgente sociale kwesties van onze tijd, klimaatverandering, voor veel journalisten een luxe.”

Het webinar werd geopend door journalist en Free Press Unlimited-adviseur Khaled Sulaiman. Hij ziet dat er een nieuwe generatie journalisten in Irak is, die het belang inzien om aan het onderwerp klimaatverandering te werken. Sulaiman: “De vraag is: hoe kunnen wij als journalisten onszelf informeren over klimaatverandering en deze informatie vervolgens overbrengen naar de samenleving? De uitdaging is om complexe academische data en statistieken over klimaatverandering te vertalen naar een menselijk verhaal dat ook oplossingen geeft over hoe mensen ermee om kunnen gaan. Dit is onze grootste uitdaging, en die proberen we te overwinnen met de PSI Journalism production fellowship van Free Press Unlimited.”

Het webinar onderzocht drie verschillende onderwerpen waarmee journalisten rekening moeten houden bij berichtgeving over klimaatverandering. In dit artikel delen we de belangrijkste take-aways van elk onderwerp, gegeven door de verschillende sprekers.
 

Waarom moeten journalisten in Irak zich gaan verdiepen in gegevens en onderzoek over klimaatverandering?

“Klimaatverandering heeft een destabiliserend effect op de lokale gemeenschappen in het Midden-Oosten en kan leiden tot sociale crises en zelfs oorlog. De verslechtering van het klimaat en de natuurlijke hulpbronnen door stijgende temperaturen en verminderde regenval in onze regio, legt een grote druk op de drinkwatervoorziening, de landbouw en de voedselzekerheid.

Tot nu toe hebben journalisten en media in het Midden-Oosten geen tijd geïnvesteerd in het doen van onderzoek en het beter begrijpen van het onderwerp, zodat ze de juiste terminologie en taal kunnen gebruiken om lokale gemeenschappen te informeren. Of het maatschappelijk middenveld erbij te betrekken en druk uit te oefenen op besluitvormers. Mijn advies aan journalisten is om proactiever te worden in onderwerpen die verband houden met klimaatverandering, en niet alleen wanneer zich een specifieke klimaatcrisis voordoet. Daarnaast is het belangrijk om meer te lezen en betrouwbare bronnen te zoeken, en contact op te nemen met het maatschappelijk middenveld om de urgentie samen te vergroten. Op deze manier worden besluitvormers onder meer druk gezet om actie te ondernemen en de negatieve effecten van klimaatverandering te verzachten.”

Rana El Hajj, programmamanager klimaatverandering en milieu bij Issam Fares Policy Institute, Beiroet

​​​​

Hoe worden lokale gemeenschappen beïnvloed door klimaatverandering en wat kunnen ze verwachten van journalisten?

“De Iraakse Marshes (een moerasgebied in het zuiden van Irak, red.) lijden enorm onder klimaatverandering en vervuiling. Er is weinig bewustzijn bij de lokale bevolking over hoe zij zelf bijdragen aan de klimaatproblemen met bijvoorbeeld overbevissing en jacht. Er is een rol weggelegd voor journalisten om hen te informeren over hoe ze hun negatieve invloed op het klimaat kunnen verminderen en het natuurlijk evenwicht in die gebieden kunnen helpen herstellen. Een andere plicht van journalisten is om een stem te geven aan mensen wiens gezondheid wordt aangetast door grote vervuilers, en ervoor te zorgen dat dat de verantwoordelijken hiervoor op het matje worden geroepen.”

Sanar Hasan, journalist in Irak

“Watertekort heeft grote gevolgen voor de Marshes en de lokale gemeenschappen. De afgelopen jaren hebben journalisten meer aandacht gevraagd voor lokale gemeenschappen en hoe zij worden beïnvloed door verlaagde waterstanden. Helaas geven te veel mensen onmiddellijk Turkije of Iran de schuld van de droogte vanwege de dammen, in plaats van te kijken naar wat er in Irak gebeurt dat droogte en stijgende temperaturen kan veroorzaken. Journalisten zouden meer verhalen moeten vertellen over wat er tot nu toe is gedaan en bereikt met betrekking tot klimaatverandering, in plaats van abstracte en technische verhalen te maken. Het zou goed zijn als journalisten ook kijken naar oplossingen om de dreiging van watertekort te verminderen. We moeten geïnformeerd en voorbereid zijn!”

Jassim Al Assadi, algemeen directeur van het Chibaish-kantoor van Nature, Irak

Hoe kunnen media-eigenaren en -uitgevers klimaatverhalen het beste in hun uitvoering opnemen en naar hun publiek verspreiden?

“Klimaatverhalen zijn vaak erg academisch, droog of saai, wat het publiek niet uitnodigt tot lezen. Het publiek moet een gevoel bij het onderwerp krijgen om er verbinding mee te kunnen voelen. Als digitale media-outlet is het belangrijk om te kijken hoe je de content op een interactieve manier kunt presenteren, bijvoorbeeld met video's, info-graphics en illustraties. Een krachtig beeld is altijd duidelijker dan tekst. Droogtes hebben gevolgen voor mensen, dus een menselijke insteek om een groter verhaal te vertellen is ook een goed idee.”

Diana Moukalled, mede-oprichter van DarajMedia, Libanon

“Iets waar we rekening mee moeten houden, is dat de media in Irak sterk gepolitiseerd zijn en dat de Iraakse bevolking de media vaak als hun vijand ziet. Om het tij te keren en de media te begeleiden, hebben we een duidelijk redactioneel beleid of richtlijnen nodig over hoe verhalen over klimaatverandering en het effect ervan op lokale gemeenschappen moeten worden behandeld. Ook het opleiden en voorbereiden van journalisten in het publiceren van verhalen over klimaatverandering, en het verkrijgen van toegang tot betrouwbare data ter ondersteuning van deze verhalen, is nodig.”

Salam Omer, hoofdredacteur van KirkukNow, Irak
 

Hoe nu verder

Het webinar bracht naar voren hoe belangrijk het is voor journalisten om wetenschappelijke gegevens en statistieken over klimaatverandering goed te begrijpen. Vervolgens moeten zij dit vertalen naar een menselijk journalistiek verhaal gecombineerd met oplossingen. Hoofdredacteuren zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat verhalen over klimaatverandering voldoende ruimte krijgen op de mediaplatforms. Met hun verhalen moeten journalisten lokale stemmen en kwetsbare gemeenschappen versterken. Daarnaast is het van belang dat grensoverschrijdende samenwerkingen tussen netwerken van journalisten die zich bezighouden met klimaatverandering worden gestimuleerd, aangezien klimaatverandering geen grenzen kent.
 

Bekijk de volledige webinar hier

Foto in header: A Boy with Buffaloes in Marshes, South of Iraq, van Mohammed Alsoufi.