Honduras
Honduras gaat gebukt onder bendegeweld, werkloosheid, een algemeen gebrek aan kansen en klimaatgerelateerde rampen, waardoor duizenden Hondurezen naar de Verenigde Staten vluchten omdat ze geen levensvatbare toekomst zien in hun land. Wat de media betreft, worden journalisten door veiligheidstroepen en gewapende groeperingen bedreigd als ze gevoelige onderwerpen zoals criminaliteit en bestuur verslaan. Het vijandige mediaklimaat zorgt voor een erg lage positie van het land op de RSF Press Freedom Index, Honduras staat op plaats 146 van de 180 landen.
Ondanks de hoop die Honduras had voor de nieuwe president, Xiomara Casto, ontmantelde haar regering al snel het Mechanisme voor de Bescherming van Journalisten door te snijden in fondsen en personeel. Aan de andere kant heeft het Speciaal Parket voor de Bescherming van Mensenrechtenverdedigers, Journalisten, Sociale Communicatoren en Justitiemedewerkers nauwelijks vijf aanklagers op nationaal niveau.
Staat van persvrijheid
Honduras is een van de gevaarlijkste landen in Latijns-Amerika voor journalisten. De media en de vrije informatiestroom worden steeds meer gecontroleerd en de regering heeft tijdens de regering Hernandez een reeks initiatieven genomen om de meest uitgesproken journalisten het zwijgen op te leggen. Met de komst van de nieuwe president Xiomara Castro in 2022 waren de verwachtingen hooggespannen, maar de bedreigingen voor journalisten bleven bestaan. De straffeloosheid voor misdaden tegen journalisten is nog steeds een groot probleem. Daarnaast worden journalisten bedreigd door een wettelijk kader dat is gekoppeld aan lasterwetten en “misdaden tegen de eer” die kunnen worden ingediend door overheidsinstanties.
President Castro voerde campagne met de belofte zich in te zetten voor onafhankelijke en onpartijdige rechtspraak. De zwakke reactie van het rechtssysteem op corruptie, een structureel probleem in Honduras, en een reeks wetten die de onderzoekscapaciteit van aanklagers belemmeren, hebben ruimte gegeven aan straffeloosheid voor mensenrechtenschendingen. Daartoe behoort een wet die in februari 2022 werd aangenomen, die amnestie verleent aan mensen die op “politieke gronden” zijn aangeklaagd voor het protesteren of het verdedigen van rechten, en ook aan voormalige overheidsfunctionarissen tijdens de regering van Manuel Zelaya (2006-juni 2009), de echtgenoot van president Castro. Hoewel mensenrechtenorganisaties de amnestie voor verdedigers en demonstranten toejuichten, waarschuwden anticorruptieorganisaties dat de vage formulering - amnestie voor autoriteiten die zijn aangeklaagd of veroordeeld voor “handelingen die verband houden met de uitoefening van hun publieke functie” - zou kunnen worden gebruikt om corrupte voormalige ambtenaren te beschermen.
Journalisten zijn het doelwit
Journalisten die werken voor oppositiemedia zijn vaak het doelwit van doodsbedreigingen of geweld of worden gedwongen naar het buitenland te vluchten. Ze zijn ook vaak het doelwit van beledigende gerechtelijke procedures. Gevangenisstraffen voor laster komen vaak voor, soms gepaard gaand met een verbod om als journalist te werken na vrijlating. Bijna al deze misdaden tegen journalisten blijven onbestraft en veel mediawerk wordt uitgevoerd onder zelfcensuur, repressie en angst. Ondanks dit alles blijven journalisten het nieuws verslaan.
Ons werk in Honduras
Met Riesgo Cruzado, een programma van partner Fundación Latitudes gevestigd in El Salvador, ondersteunt Free Press Unlimited de veiligheid van journalisten en mediaprofessionals door middel van holistische veiligheidscursussen. Journalisten uit Midden-Amerika, waaronder Honduras, leren verschillende veiligheidsmechanismen toepassen, worden bijgestaan bij het inschatten van persoonlijke risico's en krijgen psychosociale en juridische ondersteuning. Het programma streeft ernaar een gunstig klimaat voor journalisten te bevorderen door middel van belangenbehartiging en samenwerking met lokale autoriteiten en gezaghebbenden. Deze combinatie van training en samenwerking creëert een groep goed opgeleide journalisten die beter bestand zijn tegen de gevaren van berichtgeving en onderzoek in Midden-Amerika.
Free Press Unlimited ondersteunt ook regionale journalistieke onderzoeken via productiefondsen waarbij kleine tot middelgrote mediakanalen betrokken zijn, en journalisten die in Hondurese gemeenschappen werken.
