De impact van online geweld op vrouwelijke journalisten en persvrijheid

73% van de vrouwelijke journalisten heeft wel eens te maken gehad met een vorm van online geweld. Dit kan variëren van het ontvangen van hatelijke berichten en bedreigingen met verkrachting tot doxing en het photoshoppen van iemands gezicht op pornografische afbeeldingen. Schulte Nordholt: "Deze aanvallen zijn seksistisch en misogynistisch, oftewel gericht op het vrouw-zijn. We zien dat de diepgewortelde genderongelijkheid die in de samenleving bestaat, nu wordt vertaald naar de online wereld."

Online geweld heeft ernstige gevolgen op verschillende niveaus. "Het heeft een acute impact op vrouwelijke journalisten persoonlijk, vaak in de vorm van mentale schade, maar ook een zeer reëel effect op de persvrijheid en de toegang tot informatie. Online geweld kan net zo effectief zijn om iemand de mond te snoeren als fysiek geweld."
 

"In 20% van de gevallen waarbij vrouwelijke journalisten fysiek zijn aangevallen of mishandeld, heeft het een connectie met online geweld. Daarom moeten we online geweld met dezelfde prioriteit behandelen als offline geweld.”

Impact van online geweld

Allereerst leidt online geweld tot zelfcensuur. Schulte Nordholt: "Vrouwen trekken bijvoorbeeld informatie die ze plaatsen terug, of zien af van berichtgeving over bepaalde onderwerpen. Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 3 vrouwelijke journalisten zelfs overweegt het vak te verlaten vanwege online geweld." En dit leidt tot een ander probleem. "Als steeds meer vrouwen het vakgebied verlaten, wordt de diversiteit aan stemmen die ons het nieuws brengen kleiner. Dit heeft directe gevolgen voor de kwaliteit van de informatie die we krijgen, en de gelijke vertegenwoordiging in het nieuws."

Naast het effect op maatschappelijk niveau heeft online geweld ook ernstige gevolgen voor vrouwelijke journalisten zelf. Schulte Nordholt: "Het veroorzaakt psychologische problemen, waardoor veel vrouwen veel stress hebben en zich geisoleerd voelen. Sommige vrouwen melden zelfs dat ze bang zijn om hun huis te verlaten. Bovendien is er een spill-overeffect van online naar offline geweld. In 20% van de gevallen waarbij vrouwelijke journalisten fysiek zijn aangevallen of mishandeld, heeft het een connectie met online geweld. Daarom moeten we online geweld met dezelfde prioriteit behandelen als offline geweld."
 

"Effectieve regelgeving bij de aanpak van online geweld is hard nodig."

In actie komen

Actie ondernemen tegen dit soort online geweld moet een gezamenlijke inspanning zijn, zegt Schulte Nordholt. "Als Free Press Unlimited maken we deel uit van de Coalition Against Online Violence, waar we de Regulatory Work Group leiden. In deze rol hebben we geconstateerd dat effectieve regelgeving bij de aanpak van online geweld hard nodig is. Maar uiteindelijk ligt de verantwoordelijkheid om actie te ondernemen natuurlijk op de schouders van alle belanghebbenden, dat wil zeggen: redacties, digitale platforms en beleidsmakers samen."

Het reguleren van digitale platforms heeft hoge prioriteit en zal het belangrijkste discussiepunt zijn tijdens UNESCO's 'Internet for Trust' Global Conference. Schulte Nordholt zal de conferentie samen met Free Press Unlimited's directeur Ruth Kronenburg bijwonen, om de behoefte aan een beter wettelijk en regelgevend kader aan de orde te stellen als het gaat om online geweld tegen journalisten, en vrouwelijke journalisten in het bijzonder.
 

"Zelfregulering onder platforms werkt gewoon niet. Online geweld neemt steeds meer toe en daarom hebben we regelgeving nodig om platforms verantwoordelijk te houden."

Aanbevelingen

Schulte Nordholt: "Op dit moment is er geen duidelijke definitie van online geweld in de communityrichtlijnen van digitale platforms, noch in regelgeving en wetten, en daarom is er geen effectieve reactie." Voor beleidsmakers is hier een grote rol weggelegd, omdat zij wet- en regelgeving kunnen creëren die platforms onder druk zetten om daders van online geweld te voorkomen, te beschermen en te vervolgen. "Zelfregulering onder platforms werkt gewoon niet. Online geweld neemt steeds meer toe en daarom hebben we regelgeving nodig om platforms verantwoordelijk te houden. Dit zal platforms ertoe aanzetten het schadelijke gedrag te definiëren dat niet wordt getolereerd op hun platforms, zoals online geweld tegen (vrouwelijke) journalisten."

Een andere aanbeveling gericht op digitale platforms is het implementeren van 'escalatiekanalen', waarmee gerichter en effectiever kan worden opgetreden tegen online geweld. "In zo'n aangewezen kanaal kan geweld tegen vrouwelijke journalisten snel worden gemeld en offline gehaald, omdat er een directe lijn is met het platform zelf. Het is belangrijk dat dit geen geautomatiseerde systemen zijn, maar echte mensen die de taal spreken van het land waar het geweld heeft plaatsgevonden en die kunnen beoordelen of iets gendergerelateerd geweld is of niet."

Op de agenda zetten

Daarom is de conferentie "Internet for Trust" belangrijk, aangezien het de allereerste wereldwijde conferentie is die gericht is op de regulering van platforms. Schulte Nordholt: "We zijn blij dat we eindelijk een wereldwijd evenement hebben waar de kwestie van regulering aan de orde komt, waarbij vertegenwoordigers van alle belanghebbenden aanwezig zijn. Op dit moment echter gaat het document waar de conferentie om draait, het Model Regulatory Framework, niet in op de fundamentele bedreigingen voor de vrijheid van meningsuiting en de veiligheid van (vrouwelijke) journalisten op hun platforms. Het definieert en behandelt niet expliciet verschillende soorten schadelijk gedrag, waaronder online gendergerelateerd geweld, en dat is waar wij voor pleiten, en waarom we gaan. Om dit op de agenda te zetten."