De nieuwsindustrie in Oekraïne "maakt waarschijnlijk de zwaarste crisis van de afgelopen 30 jaar door"
Andrey Boborykin is de uitvoerend directeur van Ukrainska Pravda, een van de meest gelezen en bezochte nieuwswebsites van Oekraïne in het hele land. Free Press Unlimited interviewde Andrey om zijn visie op het veranderende medialandschap in Oekraïne en de aanhoudende informatieoorlog in Rusland te horen.
Naast het aansturen van de operationele kant van de redactie, is Andrey lid van het lokale nieuwsnoodfonds Media Development Foundation, dat geld inzamelt en het bewustzijn vergroot om de steun voor lokale onafhankelijke nieuwsmedia in Oekraïne te vergroten. Dit is wat Andrey te zeggen heeft over de uitdagingen waarmee lokale nieuwsmedia momenteel worden geconfronteerd, en wat dit betekent voor de toekomst van het Oekraïense medialandschap. Daarnaast heeft Andrey uitgebreid geschreven over de rol van Big Tech bij het voeden van de Russische propagandamachine.
Wat zijn de grootste problemen waarmee lokale nieuwsuitgevers momenteel in Oekraïne worden geconfronteerd, en waarom is het belangrijk om hen te steunen?
“De situatie is erg moeilijk voor de lokale uitgevers. Extreem moeilijk. Voor de oorlog was de lokale nieuwsindustrie in Oekraïne al niet de meest vruchtbare en rijke industrie in ons land. Wat de westerse mediatheorie 'nieuwswoestijnen' noemt (een geografisch gebied dat weinig of geen media-aandacht krijgt) beslaat eigenlijk een groter deel van de Oekraïense steden en dorpen. We hebben dus niet een lange geschiedenis van onafhankelijke lokale pers en dat was de reden waarom ik via de Media Development Foundation ben gaan werken met lokale nieuwsmedia. Zelfs voor de oorlog was het al een behoorlijk problematisch veld. En op dit moment is het bijna alsof we helemaal opnieuw moeten beginnen, het is volledig verstoord.”
En waarom het belangrijk is om hen te steunen: in Oekraïne is het hebben van onafhankelijke media, vergeleken met Rusland of Belarus, iets wat ons echt onderscheidt. Er is dus een direct verband tussen persvrijheid en democratische vrijheden in het land. Het hele bestaan van de onafhankelijke lokale media in Oekraïne staat nu op het spel. Ik denk dat de internationale gemeenschap de sector, in ieder geval voor de komende tijd, kan redden en moet redden. Daarom proberen we zoveel mogelijk bewustwording te creëren.
Bovendien zullen de media een grote rol spelen bij de wederopbouw van Oekraïne. Omdat de mensen die dat zullen doen, ik bedoel daarmee de overheidsinstellingen, de civiele instellingen, verantwoordelijk moeten worden gehouden voor hun daden, voor hun beslissingen. En het is de rol van de journalistiek om dat te doen. Om de gemeenschap daarover te informeren. De media zullen net zo cruciaal zijn bij de wederopbouw van Oekraïne als rechtbanken of anticorruptieactiviteiten.”
In het Westen lijkt de aandacht voor Oekraïne geleidelijk wat af te nemen. Wat is jouw mening hierover en denk je dat dit kan worden veranderd, zo ja, hoe?
“Zolang onze politici hier blijven werken en journalisten blijven werken, denk ik dat dit onderwerp zal zegevieren. En dus zie ik niet gebeuren dat dit snel zal worden vergeten. Oekraïne haalt nog steeds de krantenkoppen in het Westen en westerse journalisten blijven hier werken. Tot nu toe zie ik dat alles heel natuurlijk gaat, en er is geen dreiging dat dit wordt vergeten.
En als we het hebben over de financiële steun van internationale organisaties, denk ik dat we naar de volgende fase van deze steun gaan. Dus de eerste maanden van de invasie was de periode van noodfondsen, noodsubsidies. Op dit moment zijn we meer bezig met lange termijn programma's.
Als we het hebben over de publieke steun voor journalistiek, denk ik dat dit jaar, en eigenlijk elke grote crisis, meer aandacht brengt voor journalisten en meer aandacht voor de journalistieke missie in het land en ook wereldwijd. En ik denk dat het publiek het belang van journalistiek of vrije pers in dit land nu veel, veel meer voelt dan in de vreedzame tijden.”
Je hebt geschreven over hoe Big Tech bijgedragen heeft aan de blijvende groei van de wereldwijde Russische propagandamachine. Kun je ons daar wat meer over vertellen?
“Op een gegeven moment ben ik gaan kijken naar wat er de laatste 5 tot 10 jaar is gebeurd met Russia Today, Spoetnik en andere staatsmedia op sociale-mediaplatforms. En het was bizar om te zien hoeveel online respons ze in de loop der jaren hebben gekregen, zoals tientallen miljoenen sociale interacties en honderden miljoenen views op YouTube. Dat was na 2014, toen de Russische propagandamachine overging op zeer gevaarlijke en destructieve verhalen over Oekraïne, waarvan de meesten duidelijk nep en vervormd waren. En deze grote technische platforms hebben in die jaren eigenlijk niets gedaan om dat te beperken.
Ik kon zien dat de Russische staat miljoenen dollars heeft uitgegeven om hun aanwezigheid op deze platforms te vergroten. En het is duidelijk dat ze de VIP-klant waren van de business development-teams van Facebook en Google. En dit is best triest en deprimerend, omdat we nu kunnen zien wat het resultaat hiervan is. En ik denk dat de grote technologie daarvoor verantwoordelijk moet worden gehouden of op zijn minst enige verantwoordelijkheid moet nemen.”
Wil je nog iets kwijt over de staat van onafhankelijke journalistiek in Oekraïne?
“De Oekraïense media hebben steun nodig. Ik zou zeggen dat het steunen van de onafhankelijke nieuwsorganisaties in Oekraïne waarschijnlijk net zo belangrijk is als het steunen van maatschappelijke organisaties en humanitaire initiatieven.
Aan mediagerelateerde organisaties zou ik zeggen dat het belangrijk is om het verhaal van Oekraïense journalisten aan een westers publiek te vertellen, omdat ik vind dat het verhaal van Oekraïense journalisten, vooral op lokaal niveau, niet in het buitenland wordt verteld. We hebben het gevoel dat er niet veel is gezegd over alle strijd van onafhankelijk lokaal nieuws in Oekraïne om deze oorlog en deze crisis te overleven.
Tegen mensen die in de media werken zou ik willen zeggen: informeer, volg en spreek je daarover uit. Er zijn veel mensen die het verhaal hier kunnen vertellen, niet alleen ik, niet alleen Media Development Foundation, maar we hebben veel van dergelijke verhalen. We werken momenteel met meer dan 50 uitgevers. Ik denk dat er voor de nationale media van Oekraïne een behoorlijke hoeveelheid aandacht is. Maar voor de lokale uitgevers niet wat niet eerlijk is. En ze bevinden zich in een situatie die nu in de schijnwerpers moet staan.”
Wat zou je nu tegen Oekraïense journalisten zeggen?
“Ik denk dat mijn boodschap aan [Oekraïense journalisten] zou zijn om te proberen trouw te blijven aan zichzelf. Trouw blijven aan de journalistieke missie en niet vervallen in vooroordelen of andere invloeden van buitenaf. Ik zou ook veel van de plaatselijke uitgevers willen oproepen om niet te stoppen. En hen overtuigen om in de journalistiek te blijven en deze crisis te doorstaan en duurzaam en veerkrachtig te worden.”
Foto in header: Raphael Lafargue/ABACAPRESS.COM
