Onderzoeksjournalistiek in Indonesië: de kracht van het verhaal
Tempo Media is welbekend als onafhankelijke uitgever van onderzoeksjournalistieke verhalen in Indonesië. In 2016 startten Free Press Unlimited en Tempo Institute het programma ‘Investigate with Tempo’, met de ambitie om een nieuwe generatie onderzoeksjournalisten te creëren en journalistiek als middel om machthebbers te controleren in Indonesië te stimuleren. Nu, bijna vijf jaar later, publiceert Tempo zijn werk in een boek ter ere van de 41 onderzoeksrapporten die in het programma zijn gepubliceerd, en de grote impact die een aantal verhalen hebben gehad in de Indonesische maatschappij.
In het programma werden getalenteerde journalisten van lokale media buiten de hoofdstad geselecteerd voor een beurs van zes maanden om onderzoek te doen naar een onderwerp dat het leven van burgers en lokale gemeenschappen beïnvloedt. Onderwerpen die aan bod kwamen: mensenhandel, klimaat, corruptie, mensenrechten en criminaliteit. Gedurende deze vijf jaar hebben veel journalisten kunnen werken aan verhalen die concrete maatschappelijke veranderingen hebben veroorzaakt rond deze onderwerpen.
Veiligheid en samenwerkingen
Het onderzoeken van deze thema’s werd niet altijd gewaardeerd door de betrokkenen. In 2018 moest een deelnemende journalist onderduiken tijdens zijn onderzoek naar giftig afval op militair terrein. Om ervoor te zorgen dat deelnemende journalisten beter voorbereid zouden zijn op de risico's die samenhangen met onderzoeksjournalistiek, werden in het daaropvolgende jaar veiligheids- en juridische opleidingen toegevoegd, in samenwerking met de maatschappelijke organisatie LBH Pers uit Jakarta.
Tempo-journalisten werkten niet alleen effectief samen met Indonesische maatschappelijke organisaties, maar ook met regionale media uit omliggende landen zoals Malaysiakini en The Reporter om samen aan verhalen te werken met grensoverschrijdende onderwerpen. Met name deze samenwerkingen leidden tot de meeste sociale verandering.
Verhalen met impact
De verhalen die tijdens het programma zijn geproduceerd, laten duidelijk de kracht zien van onafhankelijke media die het publieke belang dienen, en namens hen optreden als waakhond van de samenleving. Leon Willems, directeur van Free Press Unlimited: “Dit boek geeft inzicht in hoe maatschappelijke verandering door onafhankelijke journalistiek in de praktijk werkt. Individuele verhalen kunnen een maatschappelijke impact hebben, hetzij in de vorm van het uitdagen van machthebbers tot actie, hetzij door kwesties in de publieke sfeer te brengen waarover anders niet zou worden gesproken. "
Van alle 41 rapporten worden de 10 meest succesvolle verhalen uitgelicht in het boek. Hieronder twee van deze 10:
Indonesische slaven op een Taiwanees schip
Dit verhaal werd gepubliceerd in januari 2017. Tempo werkte samen met The Reporter, een onafhankelijk online mediaplatform uit Taiwan, om onderzoek te doen naar de dood van Supriyanto. Hij was een zeeman uit Tegal die overleed op een Taiwanees vissersschip, volgens de officiële verklaring vanwege een geïnfecteerde wond. Het onderzoek haalde vele verborgen feiten over de dood van Supriyanto boven tafel, en daarmee nog vele andere misstanden rondom het rekruteren van Indonesische zeevaarders voor het werk op buitenlandse vissersschepen. Er was sprake van mishandeling en frauduleuze tussenpersonen, en de arbeiders ontvingen zwakke wettelijke bescherming van zowel de Indonesische als de Taiwanese overheid. Een paar dagen nadat het rapport was gepubliceerd, stelde de Indonesische regering een werkgroep samen met zowel interne vertegenwoordigers van vijf ministeries, als externe vertegenwoordigers. Deze werkgroep kreeg als taak om beschermende maatregelen op te stellen voor zeevaarders die op buitenlandse schepen werken. De bedrijfsvergunningen van de arbeidsbureaus die de bemanning rekruteerden, werden herzien.
In Taiwan veroorzaakte het verhaal van The Reporter een sterke reactie van de Taiwanese regering. Op basis van de aanbeveling van Control Yuan - de staatsombudsman - heropende de rechtbank het onderzoek naar de dood van Supriyanto, wat uiteindelijk aantoonde dat hij is overleden door herhaaldelijke mishandeling. Als gevolg hiervan voerde de Taiwanese landbouwraad nieuwe regels in voor het tewerkstellen van buitenlandse zeevaarders.
Mensenhandel in Maleisië
Voor dit verhaal werkten Tempo-journalisten samen met online news platform Malaysia Kini uit Maleisië. Het onderzoek werd aangewakkerd door de vele doden onder arbeidsmigranten uit Oost-Nusa Tenggara. Veel jonge mensen uit dit gebied willen graag als arbeidsmigranten naar Maleisië gaan. Ze worden gelokt door de belofte van een salaris van 3 miljoen Roepia, wat hoger is dan het minimumloon van 1,25 miljoen Roepia in hun woonplaats. Deze belofte wordt echter niet nagekomen, en vaak zijn het niet de volwassenen die er aan het werk gaan, maar de kinderen. Tempo volgde de mensenhandel route en deed onderzoek naar de bron van de geldstroom die het netwerk van illegale wervers van arbeidsmigranten financierde.
Dit leidde uiteindelijk naar Albert Tei, de eigenaar van acht agentschappen die Indonesische arbeidsmigranten in Maleisië leveren. Aanvankelijk ontkende Albert Tei dat er misstanden waren. Twee dagen nadat het onderzoek van Tempo was gepubliceerd, verhoogde hij echter het loon van de arbeiders en verbeterde hun rechten.
Het boek over de resultaten en successen van ‘Investigate with Tempo’ vind je hieronder.
Download het boek hier:
