People’s Tribunal voor moorden op journalisten veroordeelt Mexico, Sri Lanka en Syrië

Op 19 september 2022 hebben de onafhankelijke rechters van het People’s Tribunal uitspraak gedaan in een trio van zaken van vermoorde journalisten. Het unanieme vonnis concludeerde dat "de staten Mexico, Sri Lanka en Syrië door hun handelen en nalaten schuldig zijn aan alle mensenrechtenschendingen die in de aanklacht van de aanklager tegen hen zijn ingebracht."

Deze symbolische daad van gerechtigheid is een betekenisvolle internationale erkenning van de medeplichtigheid van deze staten aan de straffeloosheid voor de moorden op Miguel Ángel López Velasco (Mexico), Lasantha Wickrematunge (Sri Lanka) en Nabil Al-Sharbaji (Syrië). De zaken vormen ook een belangrijke bron van bewijsmateriaal en getuigenissen voor eventuele toekomstige procedures, en onderstrepen het belang om staten internationaal ter verantwoording te roepen voor het niet beschermen van journalisten en het niet onderzoeken en vervolgen van degenen die hen vermoorden.

Meer dan 100 deelnemers, waaronder collega's, familieleden en vrienden van journalisten die als represaille voor hun werk zijn vermoord, kwamen bijeen om het vonnis uit de eerste hand te horen tijdens de afsluitende zitting in Den Haag. Het tribunaal is weliswaar symbolisch van aard, maar wil een concrete bijdrage leveren aan de strijd tegen straffeloosheid. Christophe Deloire, secretaris-generaal van Reporters Without Borders, zei: "Het feit dat we dit tribunaal hebben is een eerste teken van hoop. Hoewel uw tribunaal niet in staat is de daders achter de tralies te krijgen, kunt u ze wel met naam en toenaam noemen."
 

Daartoe spraken de rechters het volgende vonnis uit:

"In het licht van het overweldigende en overtuigende bewijs bestaande uit getuigenverklaringen, waaronder die van deskundigen en mensen met persoonlijke ervaring; substantiële schriftelijke documentatie van individuen en organisaties, heeft het Tribunaal unaniem de volgende bevinding gedaan:

De staten Mexico, Sri Lanka en Syrië zijn door hun handelen en nalaten (het ontbreken van onderzoek, het uitblijven van genoegdoening voor de slachtoffers en de volledige straffeloosheid) schuldig aan alle in de aanklacht genoemde schendingen van de mensenrechten."

De aangeklaagde staten werden tijdig geïnformeerd over hun recht op verdediging, maar geen van hen reageerde of bood een verdediging aan.

De rechters wezen op het gebrek aan actie van de staten en deden krachtige aanbevelingen aan de staten en de internationale gemeenschap om actie te ondernemen. De aanbevelingen en het volledige vonnis zijn binnenkort beschikbaar via www.saferworldforthetruth.com/tribunal. Die oproep werd herhaald door een van de leden van het panel die commentaar gaf op de uitspraak, Nadim Houry: "Het is tijd om doortastender op te treden. We moeten de VN aansporen om uit hun comfortzone te stappen."
 

Herdenkingsplechtigheid

Na het vonnis vond een ceremonie plaats om alle journalisten te herdenken die zijn omgekomen als represaille voor hun werk. Foto's van journalisten uit de hele wereld, waaronder Mexico, Afghanistan, Servië en vele andere landen, werden naar de lege stoelen gebracht die alle journalisten vertegenwoordigen die in de uitoefening van hun functie zijn gedood.

De Mexicaanse journaliste Anabel Hérnandez hield een ontroerende toespraak over het recht op vrijheid van informatie en zei "[deze journalisten] zijn niet gestorven om hun eigen vrijheid van meningsuiting te verdedigen. Zij stierven voor het recht van de samenleving om geïnformeerd te worden. Het doel van hun moord was niet alleen om hun stem het zwijgen op te leggen, maar om de samenleving de instrumenten te ontnemen die zij nodig heeft om de loop van haar geschiedenis te bepalen. Ze zijn er niet meer. Door hun afwezigheid zijn er witte bladzijden die voor altijd leeg zullen blijven zonder hun woorden, zonder hun stem, zonder hun vrije gedachte."

Niet het einde

Deze definitieve uitspraak betekent niet het einde van het project A Safer World For The Truth. Zoals Ruth Kronenburg, directeur van Free Press Unlimited, na de slotzitting zei: "Met A Safer World For The Truth blijven we aankloppen bij degenen die de sleutel tot gerechtigheid in handen hebben.

Het consortium bestaande uit Free Press Unlimited, Reporters Without Borders en het Committee to Protect Journalists, is van plan door te gaan met het heropenen van cold cases van vermoorde journalisten.

Het vonnis werd rechtstreeks uitgezonden, de opnames zijn terug te zien. 

Bekijk het hier

A Safer World For The Truth is een samenwerking tussen Free Press Unlimited (FPU), Reporters Without Borders (RSF) en het Committee to Protect Journalists (CPJ) om de strijd tegen straffeloosheid aan te gaan. We onderzoeken moorden door middel van een reeks cold case onderzoeken om daarmee op nationaal niveau aan te dringen op gerechtigheid, en we organiseren het People's Tribunal on the Murder of Journalists om de aandacht te vestigen op de verplichting van staten om journalisten te beschermen en alle aanvallen op hen te onderzoeken. Voor meer informatie over het project, bezoek onze website https://www.saferworldforthetruth.com/