Steun nodig voor Soedanese media om alle ogen op Soedan te houden
Meer dan een jaar na het uitbreken van het conflict in Soedan zijn de gevolgen niet te overzien. Met meer dan 11 miljoen mensen ontheemd en 25 miljoen mensen die humanitaire hulp nodig hebben, is het de ergste humanitaire crisis ter wereld. Toch wordt er veel te weinig bericht over de gebeurtenissen in Soedan.
Daar zijn meerdere redenen voor, maar een belangrijke reden zijn de moeilijke omstandigheden voor journalisten in het land. Ongeveer 300 onafhankelijke journalisten hebben Soedan verlaten uit angst voor repressie en vergelding sinds het uitbreken van het geweld. 1000 journalisten verloren hun baan. Er zijn echter nog steeds veel dappere journalisten die verslag blijven doen vanuit gemeenschappen en steden die aan beide kanten van het conflict worden belegerd.
Leon Willems, Senior adviseur bij Free Press Unlimited en Soedan expert, sprak op 26 juni over de urgente situatie van Soedan en de Soedanese media tijdens het evenement "Politiek café: Alle ogen op Soedan" in Utrecht.
Willems: "Soedan valt in duisternis. De meeste media zijn nu in ballingschap en kunnen hun activiteiten niet meer financieren. Communicatielijnen zijn vernietigd, met name de communicatie-infrastructuur in Khartoem zoals telecommunicatie- en radiotransmissietorens. 90% van Darfur is al meer dan acht opeenvolgende maanden afgesloten van het internet."
Geweld tegen journalisten
Onze partner The Journalism Syndicate meldt 393 gevallen van direct geweld tegen media en journalisten in Soedan tussen april 2023 en april 2024. Sinds het begin van dit jaar hebben we ook doelgerichte moorden op journalisten gezien. Zoals Halima Idriss, die werd overreden door een voertuig van de Rapid Support Forces terwijl ze verslag deed. Ahmed Arabi van Blue Nile TV werd in zijn huis aangehouden door mannen in uniform, waarna hij werd doodgeschoten en overgedragen aan zijn familie. In de wijk Karri in Omdurman werden op straat posters opgehangen waarin werd gedreigd twee journalisten te doden.
28 journalisten raakten gewond door geweerschoten, 39 journalisten werden gearresteerd, waarvan er drie nog vastzitten.
28 journalisten raakten gewond door geweerschoten, 39 journalisten werden gearresteerd, waarvan er nog drie vastzitten. Een journaliste werd tot in haar huis in Eddain achtervolgd en bedreigde haar familie met seksueel geweld omdat ze video's over Darfur had gepubliceerd.
Media chaos
Kamal El Sadig, hoofdredacteur van het verbannen nieuwsplatform Radio Dabanga, zegt: "De gevolgen van de oorlog beperken zich niet tot het inperken van de persvrijheid. Beide partijen in het conflict voeren een propagandaoorlog die tot chaos in de media heeft geleid. De respectieve strijdende partijen en hun agenten hebben tientallen websites en nepaccounts op sociale mediaplatforms opgezet om de informatiestroom te controleren en vals en misleidend nieuws, haatzaaiende taal en racisme te verspreiden."
De miljoenen ontheemde Soedanezen zijn afhankelijk van informatie om te weten waar het veilig is of waar er hulp wordt geboden.
Deze internetblokkade is niet alleen een bedreiging voor de mediadistributie, maar ook een ernstig probleem voor de bevolking van Soedan, waarvan er volgens de meest recente cijfers van OCHA (van 24 juni) meer dan 11 miljoen ontheemd zijn sinds het uitbreken van het geweld in april 2023. Zij zijn afhankelijk van informatie om te weten waar het veilig is of waar er hulp wordt geboden, maar zijn ook afhankelijk van internetbankieren om geld te ontvangen voor hun dagelijkse uitgaven.
All ogen op Soedan: internationale gemeenschap
Willems: "De internationale gemeenschap is verlamd. Ze voelen geen urgentie en beweren dat er geen uitzicht is op verbetering, terwijl ze naar anderen wijzen om in actie te komen."
Hij vervolgt: "Het lijkt erop dat het westen politiek gezien waarden, principes, recht en genocidepreventie heeft opgegeven. Toen ik met westerse diplomaten sprak, werd mij gevraagd of we zelf geen campagne konden starten. Veel regeringsfunctionarissen en gekozen politici kunnen niet tot actie worden bewogen voor Soedan. Het is aan ons om het bewustzijn van het publiek te vergroten, zodat politici zich er meer om gaan bekommeren. Het is de wereld op zijn kop. Maar dat is waar we zijn."
Er is meer geld en humanitaire hulp nodig, evenals sancties tegen landen die de oorlog steunen, en de medeplichtigheid van bedrijven moet worden onderzocht.
Een sprankje hoop
Maar we kunnen wel een verschil maken. Free Press Unlimited heeft 52 journalisten ondersteund met noodhulp zoals relocatie. En er zijn initiatieven die hoop geven, zoals het Sudan Media Forum dat 29 onafhankelijke media organisaties samenbrengt om hun krachten te bundelen tegen desinformatie.
Willems benadrukt: "De kracht van de mensen in Soedan is om samen te werken ten tijde van een zware crisis. Burgers in Soedan geven om elkaar, als ze dat mogen en kunnen. Daarom hou ik van Soedan. Er is een diepe solidariteit waar de samenleving en gemeenschappen op kunnen bouwen."
Je stem verheffen werkt: "Donoren beginnen langzaam te reageren op de situatie. Maar er is meer nodig. Het wordt tijd dat de internationale gemeenschap zich realiseert hoe belangrijk het is om te handelen. Want als we ons niet om Soedan bekommeren, zal dat ons achtervolgen."
