Terugblik op vier jaar A Safer World for The Truth

Helaas is er niet altijd de mogelijkheid om direct na de moord op een journalist bewijsmateriaal te verzamelen. Vooral niet als het midden in een humanitaire crisis gebeurt. Sinds 7 oktober 2023 zijn ten minste 79 journalisten gedood in de aanhoudende crisis in de bezette Palestijnse gebieden, Israël en Libanon. Journalisten zijn een specifiek doelwit. Dit blijkt ook uit het onderzoek van Reuters naar de moord op hun collega Issam Abdallah. Hij en zes andere journalisten waren het doelwit van een Israëlische tankploeg toen ze verslag deden van beschietingen in Zuid-Libanon. De voortdurende vijandelijkheden hebben het bijna onmogelijk gemaakt om deze gevallen goed te onderzoeken, wat de mogelijkheden voor gerechtigheid beperkt. De mogelijkheid om onmiddellijk bewijs te verzamelen na een aanval op een journalist zou straffeloosheid voor dergelijke misdaden kunnen voorkomen. 

Gerechtigheid krijgen voor deze aanvallen is van het grootste belang. Dat zijn we verplicht aan de vele journalisten die werden gedood terwijl ze hun werk deden: de waarheid aan het licht brengen.
 

Terugblik

Toen we vier jaar geleden begonnen, wilden we begrijpen hoe straffeloosheid voor moorden op journalisten werkt en op onderzoek gebaseerde methoden ontwikkelen om straffeloosheid te voorkomen en daders ter verantwoording te roepen. Sindsdien hebben we 17 onopgeloste zaken van moorden op journalisten onderzocht, waarvan er zeven hebben geresulteerd in onderzoeksrapporten, terwijl andere hebben geleid tot procedures in institutionele of alternatieve rechtsmechanismen zoals het People’s Tribunal on the Murder of Journalists. Als gevolg daarvan zijn we een expert geworden op dit gebied en zijn we meer dan 500 keer geciteerd in internationale en nationale media.
 

Gebundelde kracht

Onze prestaties hebben we niet alleen bereikt, maar is het resultaat van gezamenlijke inspanningen. Families, vrienden, collega's, juristen en journalisten over de hele wereld bundelden hun krachten om gerechtigheid te krijgen voor hun dierbaren. Wij helpen hen antwoorden te krijgen en gerechtigheid na te streven door nieuwe informatie aan het licht te brengen via het opzetten van samenwerkingen tussen maatschappelijke organisaties, journalisten, juristen en pleitbezorgers. Voor sommigen was het samenwerken aan deze zaken het dichtste dat ze ooit bij gerechtigheid waren geweest. 

Dit is waarom we doen wat we doen. En met succes. In de afgelopen vier jaar hebben we in verschillende zaken voor gerechtigheid gezorgd. Hier zijn een paar van onze belangrijkste successen:

• Op de Filippijnen heeft ons werk bijgedragen aan de herinvoering van een arrestatiebevel voor de voormalige gouverneur van Palawan, Joel T. Reyes - het vermeende brein achter de moord op journalist Gerry Ortega - en aan zijn verlies bij de gouverneursverkiezingen in 2022. Als gevolg van onze samenwerking met de familie Ortega en de National Union for Journalists of the Philippines (NUJP) is Reyes sindsdien uitgesloten van een openbaar ambt. 
• In Pakistan hebben we bij het Hooggerechtshof van Sindh een verzoekschrift ingediend om het onderzoek in de moordzaak tegen Zubair Mujahid te heropenen. Daarnaast hebben we samen met onze lokale partners een Task Force in Cases of Murders of Journalists opgezet, die zich richt op het leveren van expertise in moordzaken om de aanhoudende straffeloosheid in Pakistan tegen te gaan.
• In Brazilië heeft ons werk ertoe geleid dat de Braziliaanse autoriteiten extra onderzoek hebben gedaan in de zaak van Pedro Palma, zoals het horen van extra getuigen en het opvragen van telefoongegevens die als cruciaal bewijs zouden kunnen dienen. Naar aanleiding van ons onderzoekswerk heeft het Nationaal Observatorium voor Geweld tegen Journalisten toegezegd een handleiding te ontwikkelen voor aanklagers voor het onderzoeken van moorden op journalisten.
• In Kenia hebben we met succes gelobbyd voor een nieuw onderzoek naar een cold case, dat momenteel wordt uitgevoerd door de Independent Police Oversight Authority. 
• En in Griekenland leidde ons werk ertoe dat de zaak van Sokratis Giolias werd opgenomen in het waarschuwingssysteem van de Raad van Europa, waardoor de Griekse regering gedwongen werd de Raad van Europa regelmatig op de hoogte te houden van de voortgang in de zaak. De Griekse regering is verzocht om vóór december 2023 een antwoord te geven aan de Raad van Europa.
   

Strategieën voor gerechtigheid

Op 2 november 2023 publiceerden we een rapport over strategieën die maatschappelijke organisaties kunnen gebruiken om straffeloosheid voor moorden op journalisten te bestrijden. Dit rapport belicht de mogelijkheden om bij te dragen aan gerechtigheid, bespreekt de uitdagingen die we tegenkwamen en deelt voorbeelden van andere maatschappelijke organisaties en bewegingen die zich ook inzetten voor gerechtigheid.

Lees het hier 

Naast het onderzoeken van moorden op journalisten en het proberen om de daders ter verantwoording te roepen, zijn we actief aan het analyseren hoe gerechtigheid in deze gevallen tot stand komt, wat gerechtigheid inhoudt en met wat voor soort netwerk we het beste in staat zijn om het te bereiken. Deze manier van werken heeft ertoe geleid dat A Safer World Of The Truth deel is gaan uitmaken van een internationaal netwerk van statelijke en niet-statelijke actoren die zich inzetten voor gerechtigheid voor moorden op journalisten. 

A Safer World For The Truth is geïnitieerd door Free Press Unlimited (FPU) met steun van Committee to Protect Journalists (CPJ) en Reporters Without Borders (RSF).