Ethische Journalistiek voor Syrische Media
Terwijl in Syrië alle menselijkheid zoek lijkt, vinden Syrische journalisten elkaar in nieuwe ethische regels. In september 2015 ondertekenden 20 Syrische media-organisaties het Ethical Charter for Syrian Media. Momenteel heeft de ECSM 35 leden, maar als gevolg van economische beperkingen en veiligheidsrestricties zitten 9 leden in overlevingsmodus of zijn ze (tijdelijk) inactief geworden. Het effect van de ECSM is zichtbaar: de aangesloten persbureaus, kranten, radio-stations en nieuwssites berichten nu betrouwbaarder, onafhankelijker en kritischer. Dat is cruciaal om nog iets van de complexe situatie in Syrië te kunnen begrijpen.
Professionele journalistiek
Syrië heeft geen onafhankelijke journalistieke traditie. Kritische journalistiek was voor de burgeroorlog al praktisch onmogelijk in Syrië. Officiële journalisten waren en zijn gebonden aan de belangen van het Syrische regime. De 'journalisten' van nieuwe regionale machthebbers berichten vaak net zo eenzijdig. Het melden van feiten of meningen die slecht uitkomen is niet gebruikelijk – en wel gevaarlijk.
Media spelen een belangrijke rol bij het vormgeven van de publieke opinie, het ter verantwoording roepen van autoriteiten en het brengen van betrouwbare informatie. Daarbij is het hooghouden van ethische normen erg belangrijk. Bij gebrek aan inclusieve en regelgevende wetten had de zich snel ontwikkelende Syrische media-industrie behoefte aan een toezichthoudende organisatie die ethische normen voor de media ontwikkelt en bewaakt.
Daarom werd de ECSM opgericht, met als doel Syrische media-instellingen in staat te stellen het mediaberoep ethisch en professioneel uit te oefenen. De leden, allemaal onafhankelijke Syrische mediaorganisaties, zijn vastbesloten om de principes van het handvest na te volgen: media-inhoud produceren zonder haatzaaiende uitlatingen; en verrijkt met de principes van gendergelijkheid, nauwkeurigheid, geloofwaardigheid, eerlijkheid en rechtvaardigheid.
Levensreddende tips
De verschillende journalisten ontmoeten elkaar regelmatig, ook vanuit ballingschap. Free Press Unlimited en haar partners brengt ze sinds 2014 samen in Round Tables: zowel vrouwen als mannen, zowel links als conservatief, zowel Koerden als Arabieren, en zowel Soennitische moslims als christenen en seculieren. Tot ieders verbazing vinden zij elkaar in de vaste wil om hun eigen berichtgeving te ontdoen van partijdigheid, emotie en oproep tot geweld.
Er ontstaat dialoog, mensen komen bij elkaar en bespreken confronterende issues. Zo leren journalisten naar zichzelf te kijken. En dit alles in tijden van oorlog tussen de verschillende groeperingen waar de journalisten toebehoren. “En het Charter heeft ook directe voordelen”, zegt een anonieme Syrische journalist in ballingschap in Gaziantep, Turkije, “vooral ook de trainingen die we krijgen. En weer doorgeven. Zo leren we elkaar hoe we e-mails kunnen versleutelen. Dat is echt nodig voor de veiligheid van de burgerjournalisten die ons vanuit Syrië digitaal materiaal sturen.” Allemaal kleine en grote stappen in de richting van het gezamenlijke lange-termijn doel: een betrouwbare en onafhankelijke pers in Syrië.
foto: Free Press Unlimited
