ARTA: 10 jaar radio maken in Noordoost-Syrië

We spreken met Shiar Youssef, programmamanager bij ARTA. In de tien jaar van haar bestaan is ARTA uitgegroeid tot een organisatie met 10 kantoren en studio's in Noord-Syrië en Iraaks Koerdistan, en een hoofdkantoor in Duitsland. Ze hebben nu drie radiostations gericht op de lokale gemeenschap. Voor ARTA heeft het altijd om een lokale identiteit gedraaid.

Een lokale focus

Youssef: "We werken alleen met lokale mensen en lokale teams. In elk kantoor hebben we verslaggevers en producenten uit die stad of regio. We hebben geen professionals van buiten de regio in dienst."

De focus ligt op lokale radio. Alle drie de radiostations bevinden zich in het noordoosten van Syrië, maar allemaal met een andere focus. Radio Al-Furatiya zendt uit in de regio's Raqqa en Deir al-Zor en delen van het Hasaka platteland in het oosten van Syrië. Zîn FM zendt uit in de steden Derik en Qamishli en hun buitengebieden aan de Syrisch-Turks-Iraakse grens. De zender wordt volledig door vrouwen gerund, maar richt zich op de hele lokale gemeenschap. Tot slot is er Radio ARTA, het radiostation waarmee ARTA is begonnen. Het zendt uit in de Jazeera-regio in Noordoost-Syrië.

"Er zijn ongeveer 200.000 tot 300.000 ontheemden in Noordoost-Syrië. We brengen hen essentiële informatie over humanitaire diensten."

"We doen ook veel reportages over en vanuit de vluchtelingenkampen, waaronder het beruchte Al-Hol kamp. Er zijn ongeveer 200.000 tot 300.000 ontheemden in Noordoost-Syrië. We brengen hen essentiële informatie over humanitaire diensten," zegt Youssef. Dit brengt ook uitdagingen met zich mee. Het is bijvoorbeeld erg moeilijk om de kampen binnen te komen. "Je hebt een veiligheidsvergunning nodig om binnen te komen, onze correspondenten hebben altijd moeite om er een te krijgen." En in dit geval bewijst radio ook zijn relevantie, de mensen in de kampen hebben vaak geen toegang tot internet of tv, dus radio is hun enige manier om toegang te krijgen tot informatie, nieuws en entertainment.
 

Uitdagingen aangaan

Youssef vertelt meer over de vele uitdagingen waar ARTA mee te maken heeft gehad en nog steeds heeft. "Er zijn altijd veiligheidsrisico's vanwege de voortdurende oorlog. Turkije heeft twee keer delen van Noord-Syrië binnengevallen en bezet. In 2019 moesten we onze kantoren in Ayn Issa en Ras Al-Ayn evacueren omdat het gebied bezet werd door Turkije en Syrische milities."

Hij vervolgt: "De grootste uitdaging is de instabiele situatie die maakt dat mensen migreren. Er is een constante migratiegolf. We leiden veel mensen op om voor ons te werken, maar dan verliezen we ze aan migratie of aan internationale NGO's en regionale media omdat die hogere salarissen betalen dan een klein lokaal radiostation. Dan is er nog de economische crisis. Het is nu ongeveer drie jaar geleden dat de Syrische pond volledig is ingestort. Mensen hebben het moeilijk en zullen bij elke gelegenheid die ze vinden vertrekken."

Door de oorlog en de migratie en militarisering van de samenleving is er een gebrek aan professionele mediawerkers, in feite zijn er bijna geen. "Dus zijn we gedwongen om voortdurend mensen op te leiden om de capaciteit op peil te houden. We accepteren het, maar het is een constante aanslag op onze energie en tijd," zegt Youssef. Het feit dat de grenzen met Iraaks Koerdistan af en toe gesloten worden, helpt ook niet. "Het is de enige deur naar de buitenwereld. Gesloten grenzen hebben invloed op training, levering van uitrusting en meer."
 

Inclusiviteit

Bij ARTA geven ze prioriteit aan de participatie van jongeren en vrouwen. "Het is belangrijk voor de representatie en diversiteit dat we werken met en rapporteren over verschillende gemeenschappen," zegt Youssef. "En vrouwen en jongeren vormen nu de dominante bevolkingsgroep omdat veel mannen zich hebben aangesloten bij gewapende groepen of naar het buitenland zijn gemigreerd. We hebben dus meer vrouwelijke luisteraars dan mannen. Daarom is het belangrijk dat de standpunten van vrouwen in al onze programma's terugkomen."

"Nu produceren jongeren zelf een radioprogramma over onderwerpen die hen bezighouden."

Hij vervolgt: "Wat betreft jongeren zijn we actief met hen gaan samenwerken in een project waarin we jongeren uit de regio uitnodigen om met ons te komen praten. We vragen ze wat ze besproken willen zien en welke platforms voor hen belangrijk zijn. En dan trainen we ze in journalistiek. Dit heeft echt deuren voor ons geopend. Nu produceren die jongeren zelf een radioprogramma over onderwerpen die hen bezighouden. Ze produceren serieuze content over sociale en politieke kwesties vanuit het perspectief van jongeren in de vorm van video en audio voor sociale media."

Daarnaast organiseert ARTA ook debatten waar ze jongeren samenbrengen met andere belanghebbenden, zoals maatschappelijke organisaties en ambtenaren van het Autonoom Bestuur van Noord- en Oost-Syrië, om met elkaar te praten over onderwerpen die de jeugd aangaan en hun perspectieven. Youssef legt verder uit: "Ze praten over waarom jongeren worden uitgesloten van de besluitvormingsmechanismen, hoe ze verkeerd of ondervertegenwoordigd zijn, wat ze willen zien, over welke kwesties ze willen horen. Het waren echt vruchtbare debatten en we hebben er veel van geleerd."

 

Radio in vier talen

Radio Arta is het eerste en enige Syrische radiostation dat uitzendt in vier talen: Koerdisch, Arabisch, Syrisch en Armeens - de lokale talen die in Noord-Syrië worden gesproken. Dit maakt het meer inclusief en toegankelijker voor de lokale bevolking. "Dit is echt belangrijk voor onze identiteit, dat onze inhoud de regio weerspiegelt. Het is een zeer diverse regio en we willen dat de radio dat ook is. Daarnaast is het ook belangrijk voor ons om deze talen en culturen te behouden. En het is niet alleen het nieuws, zelfs onze entertainmentcontent is in verschillende talen en met verschillende achtergronden," zegt Youssef.
 

Grootste verdienste

"Ik denk dat onze grootste verdienste is dat we na tien jaar nog steeds ter plaatse actief zijn en journalistiek bedrijven. Want veel Syrische projecten zijn gestopt. Wij zijn er nog steeds, ondanks vele tegenslagen." Youssef somt er een paar op. "Radio ARTA werd in 2016 in brand gestoken door anonieme mannen. We hebben veel mensen verloren. Er zijn twee Turkse invasies geweest in het noorden van Syrië. Toen kwam ISIS en waren er terroristische aanslagen. We hebben dat allemaal overleefd en we gaan nog steeds door. En dat niet alleen, we hebben ook zo goed als kon verlsag gedaan van die gebeurtenissen en mensen van betrouwbare informatie voorzien."
 

Altijd vooruitdenken

Voor ARTA is het belangrijk om vooruit te blijven denken en zich voortdurend bewust te zijn van de risico's die het werken in zo'n uitdagende omgeving met zich meebrengt. Hoe kan ARTA haar belangrijke werk blijven doen, zelfs als het op moeilijkheden stuit?

Youssef: "Onze droom is om ter plaatse te blijven bij de mensen in het noordoosten van Syrië en in dienst te staan van onze gemeenschap. Maar we moeten ook nadenken over plan B en plan C, om een back-up te hebben als er dingen misgaan. Daarom hebben we een kantoor in Iraaks Koerdistan en een kantoor in Duitsland, voor het geval we zenders of kantoren in Noordoost-Syrië kwijtraken."

De realiteit is dat het altijd mogelijk is dat het regime terugkomt, of dat Syrië onder een andere bezetting komt. Youssef: "Dat kan Turkije zijn, of Iran, of Rusland, je weet maar nooit. We moeten voortdurend nieuw personeel opleiden en bijblijven met technologie. Maar bovenal moeten we niet vergeten dat we in de eerste plaats een radiostation voor de lokale gemeenschap zijn. Welke technologie of platform we ook gebruiken, onze kern zal altijd radio blijven om de lokale gemeenschap te informeren."