Digitale bedreigingen voor persvrijheid tijdens het conflict in Gaza
Het militaire offensief van Israël in Gaza is het dodelijkste en meest vernietigende in de lange geschiedenis van dit conflict. Terwijl de oorlog op de grond wordt gevoerd zonder echt uitzicht op een staakt-het-vuren, wordt er online een parallelle oorlog uitgevochten waarin we een onevenredig groot aantal Palestijnse stemmen tot zwijgen zien worden gebracht. In deze tijden is toegang tot betrouwbare en onafhankelijke informatie belangrijker dan ooit.
Online desinformatie heeft een alarmerende neiging aangenomen met talloze voorbeelden van nepnieuws, soms verspreid door politieke leiders. Het toegenomen gebruik van kunstmatige intelligentie heeft bijgedragen aan een verdere vervorming van de waarheid in deze tijd van conflict. Niet geverifieerd- en nepnieuws vormen een ernstig risico doordat ze het verhaal rond de gebeurtenissen ter plaatse vertekenen, terwijl ze ook bestaande haatzaaiende uitingen aanwakkeren waaronder islamofobie en antisemitisme. Het huidige conflict werpt een licht op de toenemende normalisering van online haat waardoor bijvoorbeeld extreemrechtse en extremistische inhoud in de Verenigde Staten wordt versterkt. In deze verhalende strijd is er een overweldigende golf van desinformatie en haatzaaiende taal die de verdere ontmenselijking en stereotypering van Palestijnen voedt.
Marwa Fatafta, MENA Policy and Advocacy Director voor Access Now gaf een beeld van de situatie: "De oorlog tegen Gaza heeft online ruimtes veranderd in een slagveld over feiten en verhalen. In de afgelopen twee maanden waren we getuige van een explosie van haatzaaiende uitingen, doxxing-campagnes, oproepen tot geweld en door de staat gesponsorde oorlogspropaganda en desinformatie die erop gericht zijn Palestijnen te ontmenselijken en het brute geweld dat tegen hen wordt gebruikt te rechtvaardigen. In plaats van Palestijnse gebruikers te beschermen tegen deze meedogenloze aanvallen, reageerden techbedrijven door hun stemmen verder te onderdrukken. Vooral Meta staat bovenaan de lijst vanwege zijn systematische en hardhandige censuur van Palestijnse stemmen. De discriminerende aanpak van het modereren van inhoud vernietigt elke schijn van neutraliteit van techbedrijven in tijden van crisis. Ze kiezen wel degelijk partij, en vaak tegen de kant van de onderdrukten."
Tussen 7 oktober en 14 november 2023 heeft het Arab Center for the Advancement of Social Media, 7amleh, meer dan 1 miljoen gevallen van haatdragende taal en/of oproepen tot geweld in het Hebreeuws gericht tegen Palestijnen en voorvechters van Palestijnse rechten op sociale mediaplatforms gedocumenteerd, voornamelijk op X. De aanzienlijke toename van haatdragende taal tegen Palestijnen heeft vrij spel. Aanzetten tot geweld tegen Palestijnen en oproepen tot collectieve bestraffing worden zelfs aangemoedigd door hooggeplaatste Israëlische functionarissen. Volgens Sada Social monitoring zijn er in het kader van de Gaza-oorlog meer dan 27.000 items met ophitsende inhoud tegen Palestijnen in het Hebreeuws en vreemde talen verspreid door Israëlische kolonisten en aanhangers. Deze ophitsende inhoud bevat expliciet oproepen tot het doden en uitroeien van Palestijnen, het belegeren van hen en het ontzeggen van toegang tot water, voedsel en medicijnen in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Een ander onderzoek heeft aangetoond dat Meta's content moderatie niet in staat is haatzaaiende uitspraken tegen Palestijnen in betaalde advertenties te verbieden.
De beperking van Palestijnse stemmen op sociale media is een ernstige klap voor evenwichtige verslaggeving en toegang tot informatie. In de nasleep van 7 oktober heeft Meta actief pro-Palestijnse accounts geschorst en hun inhoud buitenproportioneel verwijderd op haar sociale mediaplatforms. Zo was het populaire account "eye.on.palestine", met meer dan 6 miljoen volgers, samen met hun backup account in oktober onbeschikbaar. De accounts, die bekend staan om het delen van beelden en video's uit Gaza, hebben een belangrijke rol gespeeld bij het in beeld brengen van de Palestijnse ervaringen tijdens de Israëlische bombardementen. Bovendien hebben Meta en TikTok 94% van de 8.000 verzoeken van Israëlische autoriteiten om inhoud te verwijderen uitgevoerd, omdat deze publicaties het beleid van de bedrijven zouden schenden. Volgens een recent onderzoek van Human Rights Watch is de censuur van inhoud met betrekking tot Palestina op Instagram en Facebook systematisch en wereldwijd. Deze acties hebben de vrijheid van meningsuiting en de toegang tot informatie ernstig beperkt en zijn met name gericht op journalisten en mensenrechtenactivisten.
Sinds oktober zijn verschillende Palestijnse mensenrechten- en mediaorganisaties bedreigd, waaronder Free Press Unlimited's partner Female Chimeras, een mediaplatform dat zich richt op het documenteren en veranderen van het verhaal over Palestijnse vrouwen. Na het plaatsen van een aantal artikelen en video's met verhalen over kinderen die worden gedood in Gaza, de strijd van moeders om hun baby's te beschermen en de ineenstorting van de gezondheidszorg, hebben we meer dan 11 berichten ontvangen van iemand die beweert van de Meta bedrijfspagina te zijn, zei Tala Al-Sharif, de oprichter van het platform. Ze vervolgt ''Onze pagina zou tijdelijk worden opgeschort wegens vermeende schendingen van de gemeenschapsrichtlijnen. Deze zaak is problematischer dan ooit, vooral nu en in deze context. Het raakt alle Palestijnse content creators. Free Press Unlimited is zeer bezorgd over het effect van censuur van Palestijnse stemmen op betrouwbare informatie voor de buitenwereld.
Tot nu toe hebben sociale mediabedrijven gefaald in het aanpakken van de alarmerende niveaus van desinformatie en online geweld op hun platforms, die bijdragen aan offline geweld, ontmenselijking en kunnen bijdragen aan de rechtvaardiging van aanvallen op burgers. Om gelijke toegang tot informatie te garanderen, moeten sociale mediaplatforms inclusiever zijn en hun gebruikers actiever beschermen tegen haatzaaiende uitingen.
Marwa Fatafta: "Gebruikers van sociale media en het maatschappelijk middenveld hebben een rol in het tegengaan van de hegemonie van technologieplatforms over de vrijheid van meningsuiting online. Het onthullen en rapporteren van gevallen van censuur is een cruciale eerste stap om de mythe van technische storingen door bedrijven te ontkrachten. Zoals elke crisis laat zien, is het censureren van Palestijnse stemmen een kenmerk en geen fout. Bedrijven hebben de verantwoordelijkheid om gebruikers te beschermen en mensenrechtenrisico's te beperken. We moeten ze allemaal verantwoordelijk houden op hun claims."
In het kader van het bovenstaande roept Free Press Unlimited tech bedrijven op om de verspreiding en versterking van online haatzaaiende uitingen te voorkomen door op een eerlijke en evenwichtige manier te modereren.
