Venezuela
Sinds de laatste parlementsverkiezingen in Venezuela in 2020 heeft het regime van Nicolás Maduro de meerderheid in het parlement en is de oppositie aanzienlijk verzwakt. De parlements- en presidentsverkiezingen van dit jaar hebben een autoritair regime verder versterkt dat de democratische instellingen van het land, waaronder de rechterlijke macht en de wetgevende macht, heeft uitgehold. Het aantal aanvallen op journalisten en mensenrechtenactivisten is toegenomen en de media is meer en meer beperkt sinds de herverkiezing van Maduro op 28 juli, door de goedkeuring van wetten die de vrijheid van meningsuiting en het maatschappelijk middenveld beknotten. Het land staat daarom op de 159e plaats van de 180 landen op de RSF Press Freedom Index.
In de huidige verkiezingsperiode zijn er massale opsluitingen geweest en zijn journalisten en dissidenten vervolgd op een manier die vergelijkbaar is met massale opsluitingen in andere gewelddadige dictaturen, zoals het repressieve regime van Pinochet in Chili. Maduro en zijn bondgenoten blijven proberen om onafhankelijke media het zwijgen op te leggen en de verslaggeving voortdurend te controleren.
Gespannen omgeving voor journalisten
Het klimaat voor journalisten is extreem gespannen en dit wordt nog verergerd door Maduro's frequente verwijzingen naar "mediaoorlog" in zijn pogingen om nationale en internationale mediakritiek op zijn regering in diskrediet te brengen. Een stigmatiserend discours met betrekking tot de media is te onderscheiden sinds het bewind van Chavez en is nu een norm voor nieuwsuitzendingen in staatshanden, tv-programma's en X-accounts van overheidsfunctionarissen. De zaken worden nog gecompliceerder gemaakt door het aftappen van telefoonlijnen, zoals de 1,5 miljoen gesprekken die in 2022 werden onderschept door Movistar Venezuela. Indexen van maatschappelijke organisaties zoals Civicus Monitor melden een “gesloten” status voor burgerlijke vrijheden in het land.
Arrestaties en vervolgingen
Het begin van 2024 heeft al geleid tot opvallende arrestaties van activisten zoals Rocío San Miguel. De arrestaties voorafgaand aan de verkiezingen waren indicatief voor een komende uitdagende verkiezingsperiode.
Na de controversiële herverkiezing van Maduro in een proces zonder transparantie, zoals bekritiseerd door organisaties als het Carter Center en de Verenigde Naties, was er een duidelijke toename van het aantal arrestaties en censuur van journalisten. In augustus 2024 waren ongeveer 1400 personen gearresteerd voor deelname aan protesten van de oppositie of het uiten van afwijkende meningen tijdens de periode na de verkiezingen.
Administratieve beperkingen en sluitingen van media
Geweld tegen en bedreigingen van journalisten en media zijn dagelijkse realiteit geworden en de huidige crisis na de verkiezingen zorgt voor nog grotere uitdagingen. De Nationale Commissie voor Telecommunicatie (CONATEL) verwijdert routinematig uitzendfrequenties van radio- en tv-stations die kritisch staan tegenover de regering. Er zijn ook dreigementen geweest om sociale mediaplatforms zoals X (voorheen Twitter) en WhatsApp te verbieden.
In 2022 en 2023 beval de regering de sluiting van 93 radiostations, een proces dat tot in 2024 doorging. CONATEL is ook verantwoordelijk voor het organiseren van internet black-outs en beperkingen voor sociale media. De gedrukte media hebben te kampen met een chronisch tekort aan krantenpapier, waardoor de persvrijheid verder wordt beperkt.
Een verslechterend juridisch kader
In de nasleep van de recente verkiezingen is het wettelijke kader verder verslechterd, met de door de regering aangenomen wetten over “antifascisme”, “antiterrorisme”, “cyberaanvallen” en toezicht door ngo's. Experts geven aan dat deze wetten de basis leggen voor een verslechtering van het wettelijke kader. Experts geven aan dat hiermee de basis wordt gelegd voor een snel en repressief juridisch apparaat, dat de komende jaren door het regime zal worden gebruikt.
Escalerende aanvallen op journalisten
De intimidatie van onafhankelijke media in Venezuela is sinds 2017 verergerd, na de aanname van een smaadwet en met de nieuwe wetten die het openbare discours, het maatschappelijk middenveld en de pers onder de loep nemen. Veel journalisten zijn het land ontvlucht vanwege dreigend geweld.
Sinds de laatste verkiezingen hebben veel journalisten hun toevlucht genomen tot het gebruik van AI-technologie of andere methoden om hun identiteit te verbergen tijdens hun verslaggeving en vermijden het spreken in het openbaar uit angst voor represailles. In september 2024, een paar dagen na de herverkiezing van Maduro, zijn volgens de Nationale Unie voor Journalisten (SNTP) acht persmedewerkers gearresteerd.
Ons werk in Venezuela
Free Press Unlimited geeft financiële steun en capaciteitsversterking aan partnerorganisaties in Venezuela. Deze partners bieden hulp aan journalisten die worden bedreigd of vastgehouden vanwege hun reportages, en ondersteunen onafhankelijke media met trainingsactiviteiten.
