EU negeert verslechtering rechtsstaat Griekenland
Het Rule of Law-rapport 2024 van de Europese Commissie, gepubliceerd op 24 juli 2024, misleidt de lezers over de toestand van de rechtsstaat in Griekenland op een moment dat de vrijheid van de media en de maatschappij te maken hebben met ernstige bedreigingen en aanvallen, laat Free Press Unlimited samen met 13 mensenrechten- en mediavrijheid organisaties weten.
Het overdreven positieve rapport staat in schril contrast met de alarmerende realiteit die wordt ervaren door journalisten, activisten en maatschappelijke organisaties ter plaatse. Maar ook met de groeiende internationale bezorgdheid over de verslechtering van de rechtsstaat in het land, waarop Free Press Unlimited dit, samen met 17 mensenrechten- en persvrijheid organisaties agendeerde in een brief van februari 2024 bij de voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen.
Jasmijn de Zeeuw, onderzoeker en juridisch adviseur bij Free Press Unlimited, vindt het rapport teleurstellend: "Ondanks onze herhaalde oproepen, doet het Rule of Law-rapport van de Commissie geen recht aan de staat van persvrijheid in Griekenland - het enige land in de EU met twee onopgeloste moorden op journalisten. Die conclusie wordt deze week onderstreept door de vrijspraak van de verdachten van de moord op Giorgos Karaivaz en het vrijuit gaan van de geheime diensten in het Predator-spywareschandaal, waarbij meerdere journalisten werden afgeluisterd".
Het rapport van de Europese Commissie negeert de sterke discrepantie tussen de zelfgerapporteerde gegevens van de Griekse regering en de alarmerende verslagen die bij de Europese Commissie zijn ingediend door maatschappelijke organisaties en journalisten. Het rapport richt zich onevenredig op positieve ontwikkelingen, zonder deze af te wegen tegen de bredere systemische problemen en voortdurende schendingen. Dit geeft aanleiding tot bezorgdheid over de bereidheid van de Commissie om de diepte van de crisis in een lidstaat van de Europese Unie aan te pakken en de rechtsstaat en fundamentele rechten in Griekenland te handhaven.
Journalisten worden geïntimideerd en lastiggevallen door invasief overheidstoezicht, onder andere door het gebruik van commerciële spyware, onrechtmatige rechtszaken en gecoördineerde online lastercampagnes, vaak opgezet of versterkt door pro-regerings actoren. Deze tactieken ondermijnen niet alleen het vermogen van journalisten om vrij te werken, maar brengen ook hun leven, veiligheid en de vertrouwelijkheid van hun bronnen in gevaar.
Deze situatie wordt nog verergerd door het besluit van de openbare aanklager van het Hooggerechtshof. De aanklager sprak deze week alle Griekse staatsagentschappen of staatsfunctionarissen vrij van hun verantwoordelijkheid voor het gebruik van Predator spyware tegen tientallen prominente personen, waaronder journalisten, ondanks gedocumenteerd bewijs van hun betrokkenheid.
Straffeloosheid voor degenen die journalisten bedreigen en lastig vallen verergert het vijandige klimaat voor journalisten in Griekenland omdat concrete actieplannen of onderzoeksprotocollen niet worden geïmplementeerd.
De nieuwe Europese Commissie moet een krachtiger standpunt innemen over het handhaven van haar inzet voor de fundamentele rechten en democratische waarden in de lidstaten, inclusief het publiekelijk veroordelen van specifieke gevallen van beperkingen van de persvrijheid, onderdrukking van het maatschappelijk middenveld of schendingen van de rechtsstaat.
De bevolking van Griekenland verdient een vrije pers, een levendig maatschappelijk middenveld en een regering die de rechtsstaat respecteert, aldus de groepen.
Het statement is ondertekend door:
Committee to Protect Journalists (CPJ), European Federation of Journalists (EFJ), Free Press Unlimited (FPU), Greek Council for Refugees (GCR), Hellenic League for Human Rights (HLHR), HIAS Greece, Human Rights Watch, Inside Story, Osservatorio Balcani e Caucaso Transeuropa (OBCT), Refugee Support Aegean (RSA), Reporters Without Borders, Solomon, Transparency International EU, Vouliwatch
Onze Legal Advisor, onderzoeker en expert van het FPU-project 'A Safer World For The Truth', Jasmijn de Zeeuw werkte onder andere mee aan het onderzoek naar de moord op de Griekse journalist Sokratis Giolias (gepubliceerd in september 2023). Zij zou u namens Free Press Unlimited van inhoudelijk commentaar en context kunnen voorzien.
Over Free Press Unlimited
Toegang tot betrouwbare informatie is een mensenrecht. Daarom beschermen wij, Free Press Unlimited, persvrijheid en de veiligheid van journalisten samen met ruim 300 lokale mediapartners in meer dan 50 landen. Met hen werken we aan onze missie om onafhankelijk nieuws en informatie beschikbaar te maken voor iedereen.
Contact: press@freepressunlimited.org // +31 (0)682091209